Ανταλλακτικά Δίκτυα, αναλυτική παρουσίαση

Μπορεί το χρήμα να λειτουργεί ως το γενικό ισοδύναμο στη διαδικασία ανταλλαγής εμπορευμάτων και υπηρεσιών και η οποιαδήποτε συναλλαγή να εκφράζεται μόνο με τη διαμεσολάβησή του, ωστόσο λύση στο γενικευμένο πρόβλημα της έλλειψής του, ίσως εντέλει να αποτελεί η ίδια η παράκαμψή του.

Η πρακτική του αντιπραγματισμού, δηλαδή η α-χρήματη ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών, έχει βαθιές ρίζες στην ιστορία των ανθρώπινων κοινωνιών. Η εμφάνιση του νομίσματος ανέδειξε άλλα μακροοικονομικά υποδείγματα και ο αντιπραγματισμός περιορίστηκε σε αυθόρμητη και ανοργάνωτη τάση στις μικρές κοινότητες. Για τους κατοίκους των απομονωμένων νησιώτικων ή αγροτικών επαρχιών της ελληνικής επικράτειας οι εθιμικές πρακτικές ανταλλαγής λαδιού με γάλα, για παράδειγμα, καλύπτουν περισσότερες ανάγκες ίσως απ’ ό,τι οι συντάξεις των 350 ευρώ του ΟΓΑ. Από τα χωριά της Κρήτης και της Ηπείρου ώς την Ικαρία και την Αστυπάλαια, οι κάτοικοι ανταλλάσσουν τα πλεονάσματα της παραγωγής τους και τις υπηρεσίες για την ανέγερση και τη συντήρηση των σπιτιών τους.

Οταν οι μισθωτοί των μεγάλων πόλεων βρίσκονται με το περίστροφο της εξαθλίωσης στον κρόταφο, η οικονομία βουλιάζει στην ύφεση και η κοινωνία στην εξαθλίωση, οι μέθοδοι του αντιπραγματισμού μετατρέπονται σε οδηγό επιβίωσης. Στο ερώτημα «και τώρα τι κάνουμε;» που ταλανίζει χιλιάδες ανθρώπους, η ανάπτυξη δομών αλληλεγγύης αναδεικνύεται ως συλλογική απάντηση αλλά και ανάχωμα στην αποδιοργάνωση του κοινωνικού ιστού. Γι’ αυτό τα εγχειρήματα ανταλλακτικής οικονομίας στη χώρα μας όχι μόνο μεγιστοποιούν την απήχησή τους το τελευταίο διάστημα, αλλά και πολλαπλασιάζονται.

Οι μέθοδοι του αντιπραγματισμού έχουν διεθνείς εκφάνσεις και διαπιστευτήρια κοινωνικής χρησιμότητας, ιδίως σε περιόδους ύφεσης. Ανάμεσα σ’ αυτές ξεχωρίζει η περίπτωση της Αργεντινής, όπου το Trueque (ανταλλαγή) προσέλαβε διαστάσεις μαζικού κινήματος. Η πρώτη ομάδα συγκροτήθηκε το 1995 στο Μπερνάλ της περιφέρειας του Μπουένος Αϊρες, αντιπαραθέτοντας την αρχή του διάχυτου οφέλους στο ατομικό κέρδος. Κύτταρο της ομάδας είναι το κάθε μέλος, οι prosumidores (σύνθεση των λέξεων productores και consumidores), παραγωγοί και καταναλωτές ταυτόχρονα. Κεντρική ιδέα είναι ότι οι ανάγκες των ανθρώπων εξυπηρετούνται αδιαμεσολάβητα από το χρήμα και τους ενδιάμεσους κρίκους. Εκτιμάται ότι την περίοδο της κρίσης στην Αργεντινή, ο αριθμός των ανθρώπων που κάλυπταν εξ ολοκλήρου ή εν μέρει τις ανάγκες τους μέσω του Trueque άγγιξε τα 10 εκατομμύρια.

H διακήρυξη αρχών του δικτύου αρχών ομάδων trueque

1. Η πραγμάτωσή μας ως ανθρώπινων όντων δεν χρειάζεται να ρυθμίζεται από το χρήμα.
2. Δεν επιζητούμε να προωθήσουμε αντικείμενα και υπηρεσίες αλλά να αλληλοβοηθηθούμε για να κατακτήσουμε ένα ανώτερο νόημα ζωής, μέσα από την εργασία, την κατανόηση και τη δίκαιη ανταλλαγή.
3. Υποστηρίζουμε ότι είναι δυνατόν να αντικατασταθεί ο στείρος ανταγωνισμός, το κέρδος και η κερδοσκοπία από την αμοιβαιότητα ανάμεσα στα πρόσωπα.
4. Πιστεύουμε ότι οι ενέργειές μας, τα προϊόντα και οι υπηρεσίες μπορούν να ανταποκριθούν σε δεοντολογικούς και οικολογικούς κανόνες διαφορετικούς από εκείνους που υπαγορεύει η αγορά, ο καταναλωτισμός και η αναζήτηση βραχυπρόθεσμου οφέλους.
5. Οι μόνες προϋποθέσεις για να γίνει κανείς μέλος του Δικτύου Trueque είναι να συμμετέχει στις συγκεντρώσεις και να είναι παραγωγός και καταναλωτής αγαθών, υπηρεσιών και γνώσεων, στο πλαίσιο των υποδείξεων των Κύκλων Ποιότητας και Αυτοβοήθειας.
6. Κάθε μέλος είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος για τις πράξεις, τα προϊόντα και τις υπηρεσίες του.
7. Θεωρούμε ότι το να συμμετέχεις σε μια ομάδα δεν συνεπάγεται κανένα δεσμό εξάρτησης, καθώς η ατομική συμμετοχή είναι ελεύθερη και με δυνατότητα επέκτασης σε όλες τις ομάδες του δικτύου.
8. Υποστηρίζουμε ότι δεν είναι απαραίτητο οι ομάδες να οργανώνονται τυπικά, με σταθερό τρόπο, εφόσον ο χαρακτήρας του δικτύου συνεπάγεται τη διαρκή εναλλαγή ρόλων και λειτουργιών.
9. Πιστεύουμε πως είναι δυνατόν να συνδυάσουμε την αυτονομία των ομάδων στη διαχείριση των εσωτερικών τους υποθέσεων, με την εφαρμογή των βασικών αρχών που διέπουν τη συμμετοχή στο δίκτυο.
10. Πιστεύουμε ότι θα πρέπει οι συμμετέχοντες στο δίκτυο να μην υποστηρίζουμε και να ενισχύουμε οικονομικά –ως μέλη του δικτύου– μια υπόθεση ξένη προς το δίκτυο για να μην παρεκλίνουμε από τους στόχους που μας ενώνουν.
11. Θεωρούμε ότι το καλύτερο παράδειγμα είναι η δική μας συμπεριφορά στο περιβάλλον του δικτύου και στη ζωή μας έξω από αυτό. Τηρούμε εχεμύθεια για τις ιδιωτικές υποθέσεις και σύνεση στον δημόσιο χειρισμό των θεμάτων του δικτύου που επηρεάζουν την ανάπτυξή του.
12. Πιστεύουμε βαθιά σε μια ιδέα προόδου η οποία είναι συνέπεια της βιώσιμης ευημερίας του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού προσώπων μέσα στις κοινωνίες.

Ανταλλακτικά Δίκτυα στην Ελλάδα

Σκόρος

       Ας σκεφτούμε τα ρούχα που ανταλλάσσαμε με τις/τους φίλες/ους μας. Ας θυμηθούμε τα ρούχα των μεγαλύτερων αδελφών, ξαδέλφων που περνούσαν σε εμάς. Τα άχρηστα ρούχα που κρέμονται στις ντουλάπες μας, που γεμίζουν τα συρτάρια μας γιατί τα βαρεθήκαμε αλλά λυπόμαστε να τα πετάξουμε. Τα μπλουζάκια, παντελόνια, φούστες, κινητά, i-pod, γυαλιά ηλίου που αγοράζουμε κάθε σεζόν που τα φοράμε για δύο μήνες και μετά καταλήγουν σε ένα συρτάρι.

Ας σκεφτούμε τα χρήματα που ξοδεύουμε κάθε χρόνο για όλα αυτά. Σε πόσες ώρες δικής μας εργασίας αντιστοιχούν. Ας σκεφτούμε τις καταχρεωμένες κάρτες μας, τα δάνεια που πληρώνουμε με τόσο κόπο.
Ας σκεφτούμε ακόμα ποιοι κατασκευάζουν όλα αυτά τα ομοιόμορφα, φτηνά, σχεδόν μιας χρήσης προϊόντα. Συνήθως είναι παιδιά και γυναίκες που δουλεύουν σε απάνθρωπες συνθήκες, με εξευτελιστικά μεροκάματα και εξοντωτικά ωράρια.
Ας σκεφτούμε την ενέργεια που απαιτείται για να φτάσουν σε εμάς αυτά τα προϊόντα που κατασκευάζονται στον τρίτο κόσμο.
Ας σκεφτούμε τα σκουπίδια που δημιουργούν όλα αυτά τα άχρηστα πράγματα που εμείς βαρεθήκαμε, και που κάποια στιγμή θα καταλήξουν στη χωματερή.
Και ελάτε να δούμε πιο σοβαρά την πρότασή μας.

Το παζάρι μας δεν είναι φιλανθρωπικό. Δε χρειάζεται να είστε φτωχός, άτομο με μειωμένη αγοραστική δύναμη. Η επαναχρησιμοποίηση και η μεταποίηση δεν είναι ούτε μειονέκτημα ούτε μιζέρια. Είναι αντίσταση και μάλιστα δημιουργική σ’ έναν πολιτισμό που δίνει αξία στο περιτύλιγμα αλλά χάνει την ουσία. Η πρότασή μας, μάς αφορά όλους. Έχει να κάνει με την αμφισβήτηση της κατανάλωσης, την απόρριψη του δόγματος καταναλώνω άρα υπάρχω, κατανάλωση = ευτυχία = πληρότητα.

Το παζάρι μας είναι αλληλοχαριστικό, είναι αλληλέγγυο, είναι αντικαταναλωτικό.
Το παζάρι μας αφορά όλους είτε από τη θέση εκείνης που προσφέρει, είτε από τη θέση εκείνου που δέχεται, και ακόμα καλύτερα και από τις δύο θέσεις μαζί. Αυτό που εμάς ενδιαφέρει δεν είναι πρωτίστως και κυρίως το περιεχόμενο της ντουλάπας σας κάθε που αλλάζει η σεζόν. Δεν μπορούμε και δε θέλουμε να διαχειριστούμε ρούχα, παιχνίδια, βιβλία και λοιπά αντικείμενα που λυπάστε να τα πετάξετε αλλά και δεν ξέρετε που να τα δώσετε. Εν ολίγοις δεν είμαστε η «εναλλακτική εκκλησία» που κάνει διανομές σε φτωχούς και λοιπούς αναξιοπαθούντες.

Κάτι τέτοιο είναι ασύμβατο, με τη δράση μας και τα πιστεύω μας. Θέλουμε να σας έχουμε συνένοχους στην επαναχρησιμοποίηση, στην προσφορά, στα μικρά πλήγματα που μπορεί να καταφέρουμε όλες και όλοι μαζί στο αέναο κυνήγι των όλο και πιο πολλών προϊόντων, της όλο και μεγαλύτερης κατανάλωσης, της όλο και μεγαλύτερης εκμετάλλευσης.

O Σκοροχώρος βρίσκεται στην γωνία Ζ. Πηγής & Ερεσού στα Εξάρχεια,Αθήνα

Τηλέφωνο επικοινωνίας 6985868544

Τράπεζα Χρόνου

Ως εργαλείο κοινωνικοποίησης και ενδυνάμωσης του ατόμου, η Τράπεζα Χρόνου είναι:

Ένα δίκτυο ανταλλαγής υπηρεσιών που υποστηρίζεται από το δικό του εσωτερικό «νόμισμα – χρόνο» ή «νόμισμα – εργασία» Το περιεχόμενο των υπηρεσιών εξισώνεται κι έτσι, για παράδειγμα, μια ώρα μαθήματος Ισπανικών εξισώνεται με μια ώρα φροντίδας του σπιτιού.

 Σε μια τράπεζα χρόνου, ένας γιατρός ή δικηγόρος που προσφέρει μια ώρα επαγγελματικών υπηρεσιών, δικαιούται μια ώρα άλλων υπηρεσιών, όπως βάψιμο, μαγείρεμα, φύλαξη ηλικιωμένου, πράγματα δηλαδή που μπορεί να προσφέρει κι ένα όχι ειδικευμένο άτομο.  Κάθε άτομο που γίνεται μέλος, πρέπει να νοιώθει την εμπιστοσύνη από και προς τους άλλους εταίρους. Δεν υποχρεώνεται να κάνει τίποτα που δεν έχει προσφερθεί το ίδιο να κάνει αλλά πρέπει να προσπαθήσει να αποδώσει το καλύτερο που μπορεί. Κάθε άτομο περιγράφει τι θα μπορούσε να προσφέρει και τι υπηρεσίες είναι πιθανό να χρειαστεί.
Συμμετέχει όποιος θέλει, συμπληρώνοντας μια απλή αίτηση και έχει καθιερωθεί προθεσμία λήξης των πιστωμένων μονάδων, ώστε να έχει κίνητρο ο δικαιούχος να τις ξοδέψει αντί να τις αποταμιεύει.

Για να γίνετε μέλος της τράπεζας χρόνου, αποστείλετε email εδώ

Δίκτυο Ανταλλαγών και Αλληλεγγύης Μαγνησιας

Μία εναλλακτική κοινωνική οικονομία εφαρμόζεται στη Μαγνησία, που φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά, γιατί Ανταλλαγή σημαίνει και Αλληλεγγύη. Είναι μια θετική δράση από τους ίδιους τους πολίτες, οι οποίοι παίρνουν τη ζωή τους στα χέρια τους, δημιουργούν ευκαιρίες απασχόλησης, δίνουν αξία στα τοπικά προϊόντα, βοηθούν τις οικογένειες τους και τις επιχειρήσεις τους να επιβιώσουν και να αντιμετωπίσουν  την οικονομική κρίση. Η εκτίμηση της οποιασδήποτε προσφοράς και ζήτησης στα πλαίσια των ανταλλαγών ανάμεσα στα μέλη του Δικτύου και το μέσο συναλλαγής δεν είναι το ευρώ, αλλά η Τοπική Εναλλακτική Μονάδα (ΤΕΜ). Το Δίκτυο Ανταλλαγών και Αλληλεγγύης έχει μελετηθεί και δοκιμαστεί με επιτυχία στο εξωτερικό. Δεν υπάρχει εκμετάλλευση από άνθρωπο σε άνθρωπο, δεν υπάρχουν τόκοι ή ανατοκισμοί και τοκογλυφία.

Το Δίκτυο είναι βασισμένο στις ακόλουθες αρχές:

• Ισότητα και Ισοτιμία. Το Δίκτυο ανήκει στα μέλη του, είναι τα μέλη του.  Όλοι/όλες είναι ίσοι ανεξαιρέτως και παίρνουν συλλογικά, μέσα από τακτικές συνελεύσεις, τις αποφάσεις που διέπουν την λειτουργία του Δικτύου.  Τα μέλη ορίζουν την Ομάδα Συντονισμού που αναλαμβάνει τις από μέρα σε μέρα λειτουργίες.
• Ανοιχτή Διαδικασία και Διαφάνεια. Όλα τα μέλη ενημερώνονται για όλες τις συντονιστικές και λειτουργικές διαδικασίες του Δικτύου που πραγματοποιούνται από την Ομάδα Συντονισμού.  Μπορούν να παρευρεθούν στις συναντήσεις της Ομάδας, να συμμετέχουν στις διαδικασίες, και έχουν πρόσβαση στην ιστοσελίδα που γίνονται οι συζητήσεις και η επικοινωνία μεταξύ των μελών της Ομάδας.
• Συμμετοχή και Αλληλεγγύη. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον κοινωνικό χαρακτήρα του Δικτύου.  Από τις συλλογικές αποφάσεις και την ενεργή συμμετοχή στη διαμόρφωση του Δικτύου μέσω του Βήματος Διαλόγου Μελών μέχρι τις κοινωνικές/κοινωφελείς δραστηριότητες τα μέλη ενθαρρύνονται να συνεργαστούν, να ανταλλάξουν, να προσφέρουν και να συμμετέχουν με γνώμονα το κοινό καλό και την συνδιαμόρφωση της κοινωνίας που θέλουμε.

Εναλλακτική κοινότητα Πελίτι
Οι βασικοί στόχοι του “Πελίτι” είναι: η συλλογή, διατήρηση και διάδοση των ντόπιων ποικιλιών, η ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών χωρίς τη μεσολάβηση του χρήματος, καθώς και η δημιουργία μιας εναλλακτικής κοινότητας με κύριο άξονα τη διατήρηση των ντόπιων ποικιλιών. Το 2002 ξεκίνησε , και συνεχίζει μέχρι σήμερα, το Πανελλαδικό Δίκτυο Ανταλλαγής Αγαθών και Υπηρεσιών Χωρίς Χρήματα στις περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδας. Για πληροφορίες,εδώ

Τράπεζα Χρόνου της Συνέλευσης Πλατείας Συντάγματος

Στα πλαίσια δημιουργίας νέων μορφών αλληλεγγύης και με κύριο στόχο την καταπολέμηση της αποξένωσης, του ατομικισμού και της κρίσης που βιώνει η κοινωνία μας, δημιουργήσαμε την Τράπεζα Χρόνου. Η Τράπεζα Χρόνου είναι ένα δίκτυο ανταλλαγής υπηρεσιών και γνώσεων που υποστηρίζεται από τη δική της μονάδα συναλλαγής –τον χρόνο-.

Κατά αυτόν τον τρόπο το περιεχόμενο των υπηρεσιών εξισώνεται κι έτσι για παράδειγμα:
-μία ώρα μαθήματος Ισπανικών εξισώνεται με μία ώρα babysitting
-μία ώρα επίσκεψης σε κάποιο γιατρό γίνεται ίση με μία ώρα μαθήματος αυτοάμυνας
-μία ώρα μαθήματος κιθάρας μπορεί να ανταλλαχθεί με μία ώρα καθαρίσματος ενός σπιτιού.

Τα παραπάνω είναι λίγα από τα παραδείγματα για το πόσο ωφέλιμη μπορεί να είναι η Τράπεζα Χρόνου. Ας σκεφτούμε ότι όλοι μας έχουμε κάτι να προσφέρουμε και κάτι που χρειαζόμαστε για να βελτιώσουμε τη ζωή μας.

Η Τράπεζα Χρόνου μας δίνει λοιπόν την ευκαιρία:
-Να γίνουμε ξανά γειτονιά.
-Να προσφέρουμε και να παίρνουμε δίχως να σκεφτόμαστε τα χρήματα.
Για να βελτιώσουμε τις ζωές μας, πρέπει πρώτα να αλλάξουμε μέσα μας!
Να αλλάξουμε νοοτροπία και να πράττουμε συλλογικά!
Να εργαζόμαστε προς όφελος μας και όχι προς όφελος των αγορών και του κέρδους!

Χωρίς Ευρώ
Το χωρίς ευρώ αποτελεί μια διαδικτυακή υπηρεσία αναταλλαγής προιόντων ή υπηρεσιών, χωρίς την μεσολάβηση του χρήματος.Στόχοι της υπηρεσίας είναι η δημιουργία μιας εναλλακτικής κοινότητας,καθώς και η διατήρηση και διάδοση των ντόπιων προιόντων.

Συνεταιριστική Παράκαμψη Μεσαζόντων (Σ.ΠΑ.ΜΕ)

        Η Σ.ΠΑ.ΜΕ. αποτελεί πρακτικό εγχείρημα κάποιων ανθρώπων που προσπαθούν να δράσουν συλλογικά λειτουργώντας ως μέλη μιας κοινότητας. Θέλουμε να συμβάλουμε με όποιο τρόπο μπορούμε στη δημιουργία δικτύων αλληλοϋποστήριξης συνεταιριστικών προϊόντων, επιδιώκοντας τη διάθεση τους σε συνεταιριστικά πρατήρια από τους ίδιους τους συνεταιρισμούς και παραγωγούς, παρακάμπτοντας έτσι το ρόλο των μεσαζόντων. Προσπαθούμε να βοηθήσουμε στην εμβάθυνση των σχέσεων συνεργασίας μεταξύ των μελών των συνεταιρισμών με τους οποίους είμαστε σε επαφή, με στόχο την οργάνωση συνεταιρισμών μικρής κλίμακας, με οριζόντια οργάνωση και οικολογικό χαρακτήρα. Αυτά τα χαρακτηριστικά αποτελούν και τα βασικά (αλλά όχι απόλυτα) κριτήρια που θέτουμε στη συνεργασία μας με τους συνεταιρισμούς.

Η προσπάθειά μας αυτή δεν είναι θεωρητική και αφηρημένη ούτε αντιλαμβανόμαστε τους εαυτούς μας ως μεσσίες. Απλώς προσπαθούμε έμπρακτα, σε μια εποχή που τα πάντα ιδιωτικοποιούνται και ο καθένας κοιτά τον εαυτούλη του, να συνεισφέρουμε στην ενίσχυση της συλλογικότητας και στη δημιουργία συνεργατικών δικτύων. Όπως έγραφε και ο Καζαντζάκης, «ο μόνος τρόπος να σώσεις τον εαυτό σου είναι να μάχεσαι για τους άλλους».

Φασούλι

Το δίκτυο Φασούλι είναι ένα δίκτυο για όλους εμάς τους κακοπληρωμένους ή άνεργους νέους της Αθήνας. Εμάς, τη γενιά των 700, των 600, των 300 ή και των καθόλου ευρώ, που πρέπει να ζήσουμε σε έναν κόσμο που γίνεται όλο και πιο ακριβός. Είναι ένας τρόπος να βρούμε εμείς, η «χαμένη γενιά» ο ένας τον άλλον και να αλληλοβοηθηθούμε.

Το κάθε μέλος του δικτύου προσφέρει στους άλλους υπηρεσίες και προϊόντα. Οι προσφορές του ανακοινώνονται στο δίκτυο μέσα από ταξινομημένες αγγελίες. Η πληρωμή του γίνεται σε Φασούλια, ένα εικονικό νόμισμα που η χρήση του περιορίζεται μέσα στο δίκτυο. Η διαφορά είναι ότι σκοπός εδώ δεν είναι να μαζέψεις όσα πιο πολλά Φασούλια μπορείς αλλά μάλλον να προσπαθείς να παίρνεις όσα περίπου Φασούλια έχεις δώσει. Δηλαδή εδώ δεν ισχύει το «φασούλι το φασούλι γεμίζει το σακούλι» αλλά μάλλον το «κράτα με να σε κρατώ να ανεβούμε το βουνό».

Μπορείτε να βρείτε το Φασούλι στο facebook εδώ

Μερικές ακόμη προτάσεις εναλλακτικής οικονομίας που θα παρουσιαστούν σε επόμενο αρθρο

Οβολός, Δώσε πάρε, Λόγω τιμής, nosotros, synapeiro

Σύντομο URL :http://wp.me/pyR3u-7xi