Γράμμα από τη Βαρκελώνη

Αγαπητέ πιτσιρίκο, παρακάτω σου στέλνω ένα κείμενο σχετικά με τις κατασκηνώσεις στην Ισπανία, και την δική μου εμπειρία με αυτές. Σου στέλνω επίσης και μερικές φωτογραφίες που τράβηξα χτες με το κινητό μου τηλέφωνο.

Τις τελευταίες ημέρες θα έλεγα ότι η Ισπανία ζει ιστορικές στιγμές. Μετά τον αραβικό κόσμο, η κινητοποίηση ενός μαζικού κινήματος υποβοηθούμενη από τις νέες τεχνολογίες, πραγματοποιείται και στην Ισπανία. Εδώ και μερικές μέρες, χιλιάδες κάτοικοι των Ισπανικών πόλεων συμμετέχουν στις κατασκηνώσεις που έχουν στηθεί στις κεντρικές πλατείες σε περισσότερες από 25 πόλεις.

Όλα ξεκίνησαν την Κυριακή 15 Μαΐου όταν μια κίνηση που οργανώθηκε μέσω διαδικτύου και κοινωνικών δικτύων πραγματοποίησε διαδηλώσεις σε διάφορες πόλεις της Ισπανίας (Μαδρίτη, Βαρκελώνη, Βαλένθια, Σεβίλη, Μπιλμπάο, Γρανάδα κλπ ) με κεντρικό σύνθημα «Απαιτούμε αληθινή Δημοκρατία τώρα».

Η πλατφόρμα που διοργάνωσε αυτές τις διαδηλώσεις ονομάζεται «Αληθινή Δημοκρατία Τώρα», ενώ -από τα ΜΜΕ- αυτό το κίνημα ονομάστηκε ως το «Κίνημα των αγανακτισμένων», από το ομώνυμο βιβλίο του Γάλλου Stéphane Hessel.

Την Κυριακή, μετά την λήξη της διαδήλωσης στην Μαδρίτη, οι πιο ριζοσπαστικοί διαδηλωτές αποφάσισαν να κατασκηνώσουν στην Puerta del Sol, την πιο ιστορική πλατεία στην Μαδρίτη, μέχρι τις 22 Μαΐου, ημέρα που διεξάγονται οι δημοτικές εκλογές σε ολόκληρη την Ισπανία.

Το θέμα πήρε έκταση, όταν την Δευτέρα η Αστυνομία αποφάσισε να απομακρύνει από την πλατεία τους 400 περίπου κατασκηνωτές.

Αυτή η ενέργεια πυροδότησε αντιδράσεις σε όλη την Ισπανία, με αποτέλεσμα να ξεκινήσουν κατασκηνώσεις σε όλες τις μεγάλες πόλεις.

Μέρα με την ημέρα όλο και πιο πολλοί συμμετέχουν στις κατασκηνώσεις ενώ κατασκηνώσεις έχουν αρχίσει να στήνονται και σε μικρές πόλεις ή ακόμα και χωριά της ισπανικής επικράτειας.

Βρισκόμαστε στην 5η ημέρα και στην Puerta del Sol βρίσκονται περίπου 20 χιλιάδες συμμετέχοντες στην κατασκήνωση. Δεν κοιμούνται όλοι στις πλατείες, αλλά πλήθος κόσμου συμμετέχει κατά την διάρκεια της ημέρας.

Εγώ θα σας μεταφέρω την δική μου εμπειρία και τις δικές μου εικόνες από την Βαρκελώνη όπου ζω τα τελευταία 5 χρόνια.

Η κατασκήνωση έχει στηθεί στην plaça Catalunya, στο κέντρο της Βαρκελώνης, και κατά την προσωπική μου άποψη είναι ένα πραγματικό εργαστήρι σκέψης. Υπάρχουν στημένες διάφορες σκηνές που έχουν ως σκοπό να πληροφορήσουν τον κόσμο γύρω από τις απόψεις του, οπού εκεί επίσης μπορείς να πληροφορηθείς για τις διάφορες ομάδες εργασίες, για τις αποφάσεις των ομάδων εργασίας αλλά και το γενικότερο ημερήσιο πρόγραμμα.

Οι ομάδες εργασίας είναι χωρισμένες ανά θεματική ενότητα, όπως για την υπεράσπιση του Δημόσιου Πανεπιστημίου, για την υγεία, για την ανεργία, για την διαφθορά, κλπ κλπ, και οι οποίες συνεδριάζουν ανοιχτά στην πλατεία, με την δυνατότητα να συμμετέχει όποιος το επιθυμεί. Οι αποφάσεις παίρνονται σε οριζόντιο επίπεδο με ψηφοφορία στο τέλος.

Εκτός από τις ομάδες εργασίας, κάποιος μπορεί να παρακολουθήσει διάφορες καλλιτεχνικές ενέργειες που στήνονται αυθόρμητα, αλλά και συζητήσεις (debates) που διοργανώνονται με θέματα της τρέχουσας πολιτικής επικαιρότητας – πχ, χθες η συζήτηση που παρακολούθησα είχε ως θέμα στο εάν θα πρέπει ο κόσμος που είναι αγανακτισμένος και απογοητευμένος από το υπάρχον πολιτικοοικονομικό σύστημα να ψηφίσει στις επερχόμενες δημοτικές εκλογές.

Όποιος ήθελε έπαιρνε το μεγάφωνο και εξέφραζε την άποψη του. Όποιος θέλει επίσης μπορεί να ενημερωθεί από την επιτροπή για τα διεθνή, για την κάλυψη που δίνουν τα διεθνή ΜΜΕ στις κατασκηνώσεις, αλλά και οι τουρίστες μπορούν να ζητήσουν περαιτέρω πληροφορίες.

Οι κατασκηνωτές-εθελοντές προσπαθούν να ενημερώσουν τον κόσμο σε όλες τις γλώσσες, ακόμα και στις πιο περίεργες όπως πχ Ελληνικά. Υπάρχει η ομάδα για τις επικοινωνίες (blog, twitter, facebook, ραδιοσταθμός), αλλά και το μαγειρείο της κατασκήνωσης.

Τέλος -και πιο ενδιαφέρουσα ιδέα- είναι το στήσιμο 3 μικρών πλατειών μέσα στην pl. Catalunya. Η πρώτη ονομάζεται πλατεία Ταχρίρ, η δεύτερη πλατεία Παλαιστίνης και η τρίτη πλατεία Ισλανδίας. Κάθε μια από αυτές τις πλατείες είναι και ένα roundtable (που λένε και οι αγγλομαθείς), σχετικά με το όνομα της πλατείας – πχ στην πλατεία Ταχρίρ συζητιούνται οι πολιτικές εξελίξεις στον Αραβικό κόσμο.

O κόσμος που συμμετέχει είναι κυρίως νέοι, αλλά μπορείς να συναντήσεις ανθρώπους όλων των ηλικιών, ένα πραγματικά ετερογενές πλήθος με αρκετά διαφορετικές απόψεις αλλά με ένα κοινό στοιχείο, την αγανάκτηση από την υπάρχουσα πολιτική τάξη, τις τράπεζες, την ανεργία, την διαφθορά, τον δικομματισμό (που μάλιστα είναι πιο ισχυρός από ότι στην Ελλάδα).

Ένα αξιοσημείωτο γεγονός είναι ότι όλες αυτές τις μέρες δεν παρουσιάστηκε κανένα κρούσμα βίας, ούτε από την αστυνομία αλλά ούτε και από την πλευρά των κατασκηνωτών. Στην pl. Catalunya δεν υπήρχε ούτε ένας αστυνομικός, ενώ μια μικρή κλούβα υπήρχε αρκετά μέτρα μακρυά από την πλατεία.

Όλη αυτή η κατασκήνωση αναμειγνύεται πολύ ομαλά με όλη την τουριστική κίνηση, με την καθημερινότητα των Καταλανών, δίνοντας την εικόνα ότι είναι κάτι σύνηθες, ότι είναι κομμάτι της πόλης, και όχι κάτι περιθωριοποιημένο ή εντελώς ξεκομμένο από την υπόλοιπη κοινωνία.

Και ενώ πριν μερικούς μήνες όλα τα παγκόσμια ΜΜΕ μιλούσαν εκστασιασμένα για την χρήση των κοινωνικών δικτύων στις εξεγέρσεις στον αραβικό κόσμο -και για το πως μπορεί να αποτελέσει ένα εργαλείο για τον εκδημοκρατισμό αυτών των χωρών- τα ισπανικά ΜΜΕ δεν κράτησαν την ίδια στάση και με το κίνημα των αγανακτισμένων.

Στην αρχή, όλα τα ΜΜΕ προσπαθούσαν να πείσουν την κοινή γνώμη ότι τίποτα δεν συμβαίνει και ότι είναι τρεις και ο κούκος (4 γάτοι στα Ισπανικά), στον «ΣΚΑΙ» (Cadena Ser) της Ισπανίας μιλούσαν για ένα απλό botellon (ισπανική συνήθεια που έχει να κάνει με το μάζεμα στις πλατείες για κατανάλωση αλκοόλ) ή ακόμα μιλούσαν για μια διαμαρτυρία εναντίον της Ισπανικής Δημοκρατίας.

Ανέφεραν ότι δεν έχουν καμία πρόταση, δεν προτείνουν καμία εναλλακτική, κάτι το οποίο είναι σωστό και λάθος ταυτόχρονα. Από την μια, είναι σωστό ότι δεν έχουν μια πολύ συγκεκριμένη πρόταση, μιας και είναι ένα κίνημα που μόλις ξεκίνησε, είναι ένα κίνημα που η βάση του στηρίζεται στην αγανάκτηση, ενώ είναι επίσης ένα πολύ ετερογενές κίνημα για να προτείνει αυτή την στιγμή μια εναλλακτική.

Από την άλλη, είναι λάθος μιας έχουν κάνει συγκεκριμένες προτάσεις σχετικά με τον εκλογικό νόμο (ώστε να μην ευνοείται ο δικομματισμός), ανοιχτές λίστες, σχετικά με τα στεγαστικά δάνεια, κλπ.

Στο «Τηλεάστυ» (Interconomia) της Ισπανίας αναφέρουν ότι είναι μια διαμαρτυρία από τους Σοσιαλιστές (που φαίνεται να είναι οι πραγματικοί χαμένοι της υπόθεσης) και τους Κομμουνιστές (που με το ζόρι συγκεντρώνουν 3 με 4% στις εκλογές).

Μάλιστα ο ραδιοσταθμός της εκκλησίας ανέφερε ότι σύμφωνα με αστυνομικές «πηγές» οι διοργανωτές έχουν σχέση με την ΕΤΑ και το Batasuna που είναι το πολιτικό σκέλος της ΕΤΑ.

Με άλλα λόγια από την αρχή όλα τα παραδοσιακά ΜΜΕ προσπάθησαν να δυσφημίσουν όλο αυτό το κίνημα. Όμως, με την πάροδο του χρόνου και μόλις αντιλήφθηκαν ότι αυτό το κίνημα έχει μια απήχηση στο σύνολο του ισπανικού πληθυσμού, τα καθεστωτικά ΜΜΕ άλλαξαν στάση και άρχισαν να το διαφημίζουν, άρχισαν να συνομιλούν με εκπροσώπους του κινήματος, ξεκίνησαν αναλύσεις για το πώς μπορεί να επηρεαστεί το πολιτικό σκηνικό, ενόψει μάλιστα και των ισπανικών εκλογών.

Ενώ πριν μερικούς μήνες τα ΜΜΕ ανέφεραν ότι η ισπανική κοινωνία κοιμάται και δεν αντιδρά, με το πού αντέδρασε -αλλά με έναν τρόπο που κανείς δεν περίμενε- άρχισαν αμέσως να λοιδορούν αυτή την αντίδραση.

Γενικά, θεωρώ ότι είναι σημαντικές στιγμές αυτές που ζει η Ισπανία, μιας και ο κόσμος στην Ισπανία δεν έχει την κουλτούρα της διαδήλωσης και της αντίδρασης. Κυρίως λόγω της πολυετούς δικτατορίας του Φράνκο, αρκετές γενιές Ισπανών γαλουχήθηκαν με την νοοτροπία ότι δεν μπορούν να αντιδράσουν.

Για παράδειγμα, μέσα στο 2010 πραγματοποιήθηκε μόνο μια απεργία, ενώ ήταν η πιο σκληρή χρονιά για τους Ισπανούς – μείωση 5% των μισθών των ΔΥ, αύξηση κατά 2 χρόνια του ορίου ηλικίας για την συνταξιοδότηση, περικοπές σε υγεία και παιδεία, κλπ.

Για την εξέλιξη αυτού του κινήματος -του κινήματος των αγανακτισμένων- κανείς δεν ξέρει. Αυτό που δίνει ελπίδα είναι ότι κόσμος αρχίζει πραγματικά, μαζικά, ειρηνικά να διεκδικεί αυτό που του ανήκει. Και όχι μόνο στον αραβικό κόσμο, αλλά και στον ευρωπαϊκό, γιατί όπως ανέφερε και σε προηγούμενο post του ο πιτσιρίκος δεν είναι οικονομική η κρίση, αλλά -κυρίως- πολιτική.

Κλείνοντας, να αναφέρω ένα από τα πιο χαρακτηριστικά συνθήματα των διαδηλωτών

No hay pan para tanto chorizo – Δεν υπάρχει ψωμί για τόσα λουκάνικα

Πιτσιρίκο, σ’ ευχαριστώ για την φιλοξενία.

Μιχάλης Μπατίκας

20/05/2011

Βαρκελώνη, Ισπανία

(Αγαπητέ Μιχάλη, σε ευχαριστώ πολύ. Οι μόνες αλλαγές που έκανα στο γράμμα σου ήταν μερικές διορθώσεις στην ορθογραφία και στο συντακτικό.)

Οι φωτογραφίες που τράβηξε ο Μιχάλης Μπατίκας και ένα βίντεο που μου ζήτησε να συμπεριλάβω στο ποστ.

ΠΗΓΗ: Πιτσιρίκος