Η "εκκεντρική υποτροπή..." και οι "εραστές και ερωμένες...": Για τον Γκυ Ντεμπόρ

Για τη συνολική άρση των διαχωρισμών της διανόησης

Εισαγωγική σημείωση

Στα πλαίσια της θεαματικής αφομοίωσης της επαναστατικής σκέψης και δράσης, το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης οργάνωσε στρογγυλό τραπέζι για να "τιμήσει" τον μεγάλο στοχαστή του 20 αιώνα, Γκυ Ντεμπόρ (με τη διακριτική πάντα παρουσία των ΜΑΤ στο κτήριο). Δημοσιεύουμε εδώ το κείμενο το οποίο αναγνώσαμε και μοιράσαμε στους παριστάμενους, κατά τη διάρκεια της παρέμβασης μας με συντρόφισσες και συντρόφους.

Εκκεντρική Υποτροπή
16/12/2011

Παρέμβαση στο Γαλλικό Ινστιτούτο ενάντια στη θεαματική αφομοίωση του Γκυ Ντεμπόρ

1

«Οι καταστασιακοί που ίσως φαντάζεστε πως είστε οι κριτές τους, μία μέρα θα σας κρίνουν αυτοί. Σας περιμένουν στην γωνία»

Μωρίς Βυκέρτ - για λογαριασμό της Καταστασιακής Διεθνούς

«Εκεί όπου ο πραγματικός κόσμος μετατρέπεται σε απλές εικόνες, οι απλές εικόνες γίνονται πραγματικά όντα και αποτελεσματικά κίνητρα μιας υπνωτικής συμπεριφοράς… Το Θέαμα είναι το αντίθετο του διαλόγου»

Γκυ Ντεμπόρ - Η Κοινωνία του Θεάματος

2

Δεν επιδιώκουμε τη νεκρανάσταση οποιασδήποτε επαναστατικής πρωτοπορίας, κάτι τέτοιο θα ήταν σύμπραξη με τον κόσμο του διαχωρισμού. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψιν ότι η διαύγαση της ιστορίας των κινημάτων συνεισφέρει θετικά στην όποια προσπάθεια εναντίωσης στην υπάρχουσα κουλτούρα, καταγγέλλουμε την παρουσίαση του Ντεμπόρ (και της καταστασιακής διεθνούς) ως πολιτιστικό προϊόν προς κατανάλωση, ως διαδικασία που διασπείρει τη σύγχυση και διαστρεβλώνει πλήρως τον επαναστατικό χαρακτήρα των ιδεών.

3

Ο Ντεμπόρ το ήξερε πολύ καλά πως κάποια στιγμή θα μετατρεπόταν και ο ίδιος σε «θέαμα». Όλα όσα έχουν αναφερθεί από την ΚΔ έχουν γίνει ήδη καταναλωτικά σποτάκια. Το «μη δουλεύετε ποτέ» μοιάζει στις μέρες μας περισσότερο με παρότρυνση μιας τράπεζας για αγορά δανείου, παρά για σύνθημα που γράφτηκε 15 χρόνια πριν το Μάη. Παρόλα αυτά, μόνο αηδία μπορεί να προκαλέσει το γεγονός ότι ένας καλλιτέχνης της «αντι-κουλτούρας» που ήθελε να καταργήσει πραγματικά την τέχνη, ένας άθεος, ένας παθιασμένος αντιεξουσιαστής, αντι-κρατιστής, διεθνιστής, αντικαπιταλιστής και αντικομφορμιστής να εξυμνείται από εθνικιστικούς θεσμούς, ιδρύματα ενσωματωμένης τέχνης, μορφωτικούς οργανισμούς που απλώς αναπαράγουν το κυρίαρχο φαντασιακό και χρηματοδοτικά προγράμματα που απλώς αποσκοπούν να αφομοιώσουν το αναφομοίωτο. Το μόνο σίγουρο είναι πως ο Ντεμπόρ δεν είχε ως μέλημα να καθιερωθεί στις «μόδες των σαλονιών του παρισίου» όπως έλεγε και ο Καστοριάδης και να καταντήσει ένας ακόμη καθεστωτικός του μεταμοντέρνου όπως ο Derida ή ο Foucault.

Παράλληλα, οι βρισιές του καταστασιακού  Άσγκερ Γιόρν προς τον διευθυντή του ιδρύματος Guggenheim και η άρνηση του να παραλάβει το μεγάλο χρηματικό έπαθλο που είχε κερδίσει έργο του από το εν λόγω ίδρυμα ακόμα και σήμερα εμπνέουν κάποιους, οι μεταστροφές του Ντεμπόρ και του Βιενέ υπενθυμίζουν πώς η πολιτική σάτιρα και η τέχνη δεν κλείνεται μέσα σε τέσσερα ντουβάρια για να συζητιέται από τη διανοουμενίστικη νομενκλατούρα, οι κραυγές του Καστοριάδη μέχρι την τελευταία του πνοή για «παγκόσμια δημοκρατική αναγέννηση» γκρεμίζουν συθέμελα όλα τα κτίρια του αστικού σχεδιασμού προκειμένου η ανώνυμη συλλογικότητα να πραγματοποιήσει τις συνελεύσεις της και να ανασάνει.

4

Η θεσμισμένη εξουσία πάγια και καθολικά χυδαία, καταβάλει μια απεγνωσμένη προσπάθεια προκειμένου άνθρωποι όπως ο Ντεμπόρ να παρουσιαστούν ως «τμήμα της γαλλικής κουλτούρας» ή ο Καστοριάδης ως «παράδειγμα της νεοελληνικής φιλοσοφικής σκέψης». Συγκαλύπτουν το γεγονός ότι το έργο αυτών των ανθρώπων ήταν αυτό ακριβώς: της κατάργησης όλων των συνόρων. Είτε αυτά τα σύνορα είναι εθνικά (γάλλος, έλληνας) είτε είναι άλλων μορφών, όπως του ενσωματωμένου διανοούμενου που σκοπεύει να προσφέρει στην ενδυνάμωση του κυρίαρχου φαντασιακού ή του τύπου ανθρώπου που έχει ως βασικό σκοπό της ζωής του να εργάζεται και να καταναλώνει, εκτελώντας τις εντολές του αφεντικού του (τα δύο τελευταία δεν έχουν απολύτως καμία διαφορά).

5

Στο μέτρο που μας αφορά, μόνο ως προκλητικό μπορούμε να χαρακτηρίσουμε τον τίτλο «ο τελευταίος στρατηλάτης της επανάστασης;». Όσο κι αν ηδονίζονται μερικοί, το επαναστατικό πρόταγμα όχι μόνο δεν έχει φτάσει στο τέλος του, αλλά όπως αποδεικνύεται εκ των πραγμάτων ενσαρκώνεται σε αρκετούς ανθρώπους που πνίγονται καθημερινά από την ασημαντότητα που τους προσφέρεται ως ζωή. Όσα μνημόσυνα κι αν προσπαθήσουν να κάνουν τα ιδρύματα και τα ινστιτούτα με σκοπό την μεγιστοποίηση των κερδών τους από την ιδέα της επανάστασης, ελπίζοντας πως ξεμπέρδεψαν με τους «τελευταίους επαναστάτες», ο ποταμός της επαναστατικής συλλογικότητας θα τους βυθίζει ακόμα πιο χαμηλά.

6

Στοχαστές όπως ο Ντεμπόρ, ο Βανεγκέμ, ο Καστοριάδης μας ωθούν να σκεφτούμε, όχι "το τέλος της επανάστασης" ως πρόταγμα, όπως μας παρακινεί να σκεφτούμε το γαλλικό Ινστιτούτο, έστω και με τη χυδαία μορφή διερώτησης που ωστόσο υπόρρητα και εμβόλιμα διαμορφώνει την επιθυμητή αφήγηση της ιστορίας, αλλά το ξεκίνημα: να ξαναπιαστούμε με τα πράγματα, να αμφισβητήσουμε, να σκεφτούμε νέους ορίζοντες, νέες φαντασιακές δημιουργίες, άλλες οντολογικές μορφές· να πράξουμε, εν τέλει, το αδιανόητο. Γι' αυτό δεν θα καταφέρουν ποτέ να κλειστούν σε κτίρια ή σε ράφια βιβλιοπωλείων τα λόγια μας. Γιατί πρεσβεύουν έναν άλλο κόσμο έρωτα και πολιτικής, που απαντάει στο υπαρξιακό, ανθρωπολογικό και βαθιά πολιτικό πρόβλημα της κοινωνίας μας.

7

Η επαναστατική υπόθεση είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Στις στάχτες και τα συντρίμμια του παλιού κόσμου, μέσα στην εμπορευματική δικτατορία και τον άθλιο πολιτισμό της ιεραρχημένης κατανάλωσης σκουπιδοπροϊόντων και ιδεών, σ' ένα κόσμο όπου το Θέαμα έχει ανακηρυχθεί σε επίσημη θρησκεία, το πρόταγμα της αυτονομίας και η επιθυμία για τη γενικευμένη καταστροφή της εμπορευματικής κοινωνίας θα στείλουν κάθε εκδοχή του Θεάματος, μαζί με τη διαχωρισμένη πολιτική, οριστικά και αμετάκλητα στον σκουπιδοτενεκέ της ιστορίας. Και θα φροντίσουμε και εμείς γι' αυτό.

εκκεντρική υποτροπή διαρκούς αμφισβήτησης
&
εραστές και ερωμένες της διάχυσης του ελευθεριακού πανηδονισμού

(Εικόνα Δον ΨΥΧΩΤΗΣ)