Η τρίτη μέρα της ζωής μιας απορίας

Οι απορίες, ως τέτοιες, έχουν ζωή. Αυτή η ζωή διαρκεί όσο  η απορία δεν βρίσκει τη λύση της. Όσο η ερώτηση δεν συναντά την απάντηση.  Οι απορίες έχουν, εκτός από διάρκεια ζωής, τόπο. Η συγκεκριμένη απορία εδρεύει στην Κεφαλονιά:

• Υπάρχει έστω και ένας κύριος της ΕΛΜΕΚΙ(προσκείμενη σε συγκεκριμένο κομματικό χώρο)  ή άλλος αρμόδιος να μας εξηγήσει γιατί στο αίτημα των μαθητών να φύγουν για να πάνε στη συγκέντρωση για το θέμα του ΤΕΙ, οι καθηγητές ή οι διευθύνσεις των σχολείων τους είπαν ότι "όποιος φύγει θα πάρει απουσία;"Μήπως, συμπληρώνοντας την ερώτηση, μπορούν να μας πουν γιατί στο προηγούμενο συλλαλητήριο, για το ίδιο θέμα,  οι μαθητές μπόρεσαν να φύγουν και να πάνε στη συγκέντρωση, χωρίς να πάρουν απουσίες;

Ως ότου λυθεί η απορία μας. μπορούμε να κάνουμε διάλλειμα.

Στη σχόλη αυτού του διαλλείματος, μπορούμε να μάθουμε ...μάθημα. (Δίχως να πάρουμε απουσίες).

Το σχολείο είχε ως αρχική σημασία την ανάπαυση, την ησυχία, τον ελεύθερο χρόνο (< αρχαία ελληνική λέξη: σχόλη). Η αρχική σημασία της λ. σχόλης είχε την έννοια του: “βραδύνω, αργοπορώ” («σχολήν τίθημι» : αργοπορώ) ή («σχολή γίγνεται»: υπάρχει καιρός). Με το ίδιο νόημα απαντάται και σήμερα στη φράση: «Κυριακή γιορτή και σχόλη... νάταν η βδομάδα όλη».
Ήδη, όμως, από τους κλασικούς χρόνους τη συναντάμε με την ιδιότητα του ελεύθερου χρόνου με αποτέλεσμα να καλλιεργήσει κανείς το πνεύμα του ( Γ. Μπαμπινιώτης).Γιατί, όμως, μία λέξη που δήλωνε την τεμπελιά (σχόλη) πήρε τη σημασία της συστηματικής καλλιέργειας του πνεύματος; Την απάντηση θα την βρείτε αν αναλογιστείτε πως φάνταζαν στα μάτια του απλού κόσμου όλοι οι φιλοσοφούντες και οι έχοντες «ελεύθερον χρόνον». Μάλλον περιφρονητικά χρησιμοποίησαν, αρχικά, τη λ. σχόλη («τεμπελχανιό» θα λέγαμε σήμερα). Ο όρος, αρχικά, χρησιμοποιήθηκε για να δηλώσει την ανώτατη βαθμίδα εκπαίδευσης, όπως, γα παράδειγμα, η Κυρηναϊκή σχολή (ιδρύθηκε από τον Αρίστιππο, 435 – 436, μαθητή του Σωκράτη και υποστήριζε τον άκρατο ηδονισμό). Άλλη σημαντική, αλλά ξεχασμένη, σήμερα, σχολή ήταν η Ανώτατη Τεχνική Ελληνική Σχολή. Πρόκειται για το πρώτο Πολυτεχνείο στον κόσμο, που ιδρύθηκε στη Αλεξάνδρεια από τον Ήρωνα
Από την αρχαιότητα, ήδη, παρουσιάζεται και το επίθετο σχολαστικός για να δηλώσει αυτόν που αφιερώνει τό χρόνο του στη μελέτη. ΄Ηταν, δηλαδή, ο μορφωμένος, ο εκπαιδευμένος.
Ο όρος σχόλη πέρασε και στη Δύση με την έννοια, κυρίως, του εκπαιδευτικού ιδρύματος (Λατινικά: scola, Ιταλικά: scuola,Γαλλικά: ecole, Αγγλικά: school, Γερμανικά : schule, Ισπανικά: escuela)
Στα Λατινικά η λ. σχόλη είχε εκλάβει, επίσης, και την έννοια της ακινησίας, της απραξίας, της αναμονής ( π.χ. “schola labri” ήταν ο χώρος που ανέμεναν τη σειρά τους στα δημόσια λουτρά των Ρωμαίων.
Κατά τον Μεσαίωνα αναπτύχθηκε στη Δύση η σχολαστική φιλοσοφία. Καλλιεργήθηκε αποκλειστικά στις μοναστικές σχολές (scolae) και απ΄εδώ πήρε το όνομα της (scola > σχολαστικός). Θεωρούσαν την εκκλησία ως το μόνη ηθική δύναμη και θεματοφύλακα των ηθικών αξιών.Επηρεάστηκαν άμεσα από τον Αριστοτέλη (συγκεκριμένα, τον λάτρεψαν και τον θεώρησαν ως πρόδρομο του Χριστού) και, ευτυχώς για μας, διαφύλαξαν τα κείμενα του.

ΠΗΓΗ: 24 ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Για την ετυμολογία της λέξης σχολή (απ’ όπου παράγεται και το σχολείο) δεν υπάρχει συμφωνία ούτε και βεβαιότητα. Κατά μία εκδοχή ανάγεται στο θέμα σχε- του αορίστου β΄του ρήματος έχω, που έχει ινδοευρωπαϊκή ρίζα και σημαίνει ό,τι και σήμερα («έχω», «κατέχω»). Προβληματική ωστόσο παραμένει η ερμηνεία τόσο της κατάληξης –λή, όσο και του θεματικού φωνήεντος –ο. Η δεύτερη άποψη ότι η λέξη προέρχεται από το ρήμαἀσχάλλω= «δυσανασχετώ», «αγανακτώ» δε φαίνεται να ευσταθεί, λόγω της σημασιολογικής απόστασης που υπάρχει.

Στην αρχική της σημασία η λέξη σχολή σήμαινε «ελεύθερος χρόνος», «αργία», αλλά και «τεμπελιά». Με την έννοια αυτή απαντά σε όλους σχεδόν τους κλασικούς συγγραφείς (Ηρόδοτος, Θουκυδίδης, Πλάτων, Αριστοτέλης) καθώς και στους τραγικούς και τον Αριστοφάνη. Από την αρχική αυτή έννοια προέρχονται και οι σημασίες «αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου σε ένα σημαντικό έργο» (που επίσης συναντάται σε πλήθος αρχαίων συγγραφέων) και «μελέτη, διδασκαλία». Επίσης, ήδη από την κλασική εποχή εμφανίζεται η σημασία «τόπος διδασκαλίας» (Αριστοτέλης) η οποία διατηρείται ως σήμερα. Από την ελληνιστική εποχή με την τελευταία αυτή έννοια χρησιμοποιείται και η λέξη «σχολείον».

ΠΗΓΗ

Το αντίθετο της σχόλης είναι η α-σχολία. Η απασχόληση, η εργασία, η δουλεία, η δουλειά. Το στερητικό υποδηλώνει, ενίοτε, και το υποδεέστερο, την έλλειψη μιας σημαντικότερης από την α-σχολία κατάστασης. Η τεμπελιά, σε μια στιγμή του ιστορικού χρόνου ήταν σημαντικότερη από την εργασία. Αυτή ήταν για δούλους και για όσους είχαν για σκοπό τον πλουτισμό. Αμφότερα εξισούνταν, ηθικώς.

Γιατί απείλησαν με εγγραφή στο απουσιολόγιο τους μαθητές; Η α-σχολία με τα κοινά, η εμπλοκή στον κοινό αγώνα ήταν λιγότερο σημαντική από το σχολείο;

Αυτό για τις 11 του μήνα Μάρτη.

Την προηγούμενη φορά; Στις 6 του μήνα Φεβρουαρίου;  Η α-σχολία με τα κοινά, η εμπλοκή των μαθητών στον κοινό αγώνα θεωρήθηκε περισσότερο σημαντική από το σχολείο.

Ποιος το αποφασίζει; Ο κυρίαρχος. Αυτός που κάθε φορά έχει τη δυνατότητα να αποφασίζει και το κάνει. Έχει και το δικαίωμα να αποφασίζει πότε μία πράξη είναι σημαντική και πότε ασήμαντη; ΝΑΙ.

Το έχει. Κάπου το βρήκε. Από κάπου το έκλεψε. Κάποιος του το έδωσε. Νόμος το δίκιο ...κάποιου. Τίνος στην περίπτωση μας; Ποιος όρισε ως δίκαιη, ορθή και πρέπουσα πράξη τη συμμετοχή και τη μη συμμετοχή, ανάλογα με το τι μήνας πέφτει;

Η απορία δεν είναι σημαντική. Είναι , όμως, σημαντικό να ξέρουμε ποιος, κάθε φορά, αποφασίζει. Και τους λόγους της απόφασης του.

Στα σχολεία του μέλλοντος μας*, τα μαθήματα θα γίνονται στα διαλλείματα. Εκεί, θα λύνονται και οι απορίες.

*Υπάρχουν πολλά μέλλοντα. Ας φτιάξουμε το δικό μας, σήμερα. Αλλιώς θα φτιάξουν το δικό τους άλλοι και θα μας το φορτώσουν για δικό μας. (Πάνε πολλά χρόνια που αυτό γίνεται, επειδή τους αφήνουμε).

(Τα κλειστά μαγαζιά στις 6/2 και τα ανοιχτά στις 11/3 είναι μια άλλη ιστορία. Δημιουργούν μιαν άλλη απορία. Υπάρχει αρμόδιος να απαντήσει; ).

(ΕΙΚΌΝΑ: ΔΟΝ ΨΥΧΩΤΗΣ)