Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα: Φοβόμαστε το μέγα πλήθος;

Αν υπάρχει ένα σοβαρό ελάττωμα σε κάποιες ιστοσελίδες είναι που σε υποχρεώνουν να υπογράφεις.(Θέλουμε να είμαστε ανώνυμοι και ας μην είμαστε παντού).

Παρακολουθήσαμε ένα διάλογο που «εξαντλήθηκε» σε δύο άρθρα. Ο κ. Γιώργος Κρεμμύδας θέτει ευθέως θέμα να πάμε από την αυτό-οργάνωση των κινημάτων στην αυτο-διοίκηση. Και ο κ. Ηλίας Αλεβίζος εκφράζει την άποψη ότι καλά είναι εκεί που είναι τα αυτοοργανωμένα «κινήματα», για να μη μολυνθούν ασχολούμενα με θέματα εξουσίας. (Δεν το λέει ακριβώς έτσι, αλλά αυτή είναι η δική μας ερμηνεία).  

(Σημ: Μπορεί ο διάλογος να γίνεται σε συγκεκριμένο μικρό τόπο, αλλά έχει πολιτικά χαρακτηριστικά, που αφορούν πολλούς τόπους).

Θα ξεκινήσουμε από το δεύτερο άρθρο, επειδή απηχεί αντιλήψεις που συναντήσαμε πολλές φορές στην εποχή των «αγανακτισμένων» και ήταν εκείνες οι αντιλήψεις που -με τη βοήθεια και των κομμάτων- οδήγησαν το «μέγα πλήθος και το μέγα πάθος» στον εκφυλισμό, την απογοήτευση και, τελικά, στην ήττα.

ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΕΡΗΜΗΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ

Μια γενική παρατήρηση, πριν μπούμε στην ουσία: Ο διάλογος (στον οποίο συμμετέχω αυτόκλητος) δεν γίνεται στην αγορά, στον τόπο όπου ο συγκροτημένος σε εκκλησία δήμος καλείται να ακούσει και να λάβει αποφάσεις. Για να αποκαταστήσουμε το νόημα των λέξεων, δήμος είναι ένα το τμήμα του λαού, που προσέρχεται ελεύθερα και συγκροτείται σε συνέλευση(εκκλησία) για να αποφασίσει για τις τύχες της πόλης. Στα νεωτερικά χρόνια, οι διάλογοι γίνονται ερήμην της εκκλησίας του δήμου. Είναι μια τραγωδία δίχως κάθαρση, δίχως τελική απόφαση, μια και απουσιάζει αυτός που τελικά πρέπει να πάρει αποφάσεις. Αφού, πρώτα, έχει ακούσει με προσοχή, τους αγορητές που με ισονομία, ισηγορία και παρρησία λένε τη γνώμη τους. Οι τρεις προϋποθέσεις για ένα ισότιμο διάλογο δεν υπάρχουν σε αυτό που σήμερα είναι η τηλεοπτική πολιτική σκηνή.   Οι τρεις προϋποθέσεις υπάρχουν σε μικροχώρους, όπως μια ανοιχτή στο διάλογο ιστοσελίδα, αλλά δεν υπάρχει ο «ακροατής», που θα κληθεί να δώσει τη λύση, να αποφασίσει, δηλαδή, προς τα πού θα πάει. Συμμετέχω, λοιπόν, κι εγώ σε μια συζήτηση «για να περνά η ώρα» ή για την αυτοϊκανοποίηση μου, μια και νομίζω(πιστεύω, είμαι βέβαιος) ότι θα εκφράσω την πιο σωστή άποψη. Ποιος μπορεί να ανατρέψει τις βεβαιότητες μου; Ποιος «νομιμοποιείται» να το κάμει, «αντ’ αυτού»; Κανείς απόντος του δήμου. Οπότε, όλοι έχουμε δίκιο.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πρόσφατη απόφαση 25.000 καθηγητών (δήμος) από το σύνολο των 80.000(λαός) που αποφάσισαν, καλώς ή κακώς, απεργία και οι λιγοστοί «εκπρόσωποι» τους «έσωσαν» από μια «λάθος» απόφαση. Πάντα, το θέμα είναι «ποιος αποφασίζει;» ή «ποιος πρέπει να αποφασίζει;». Στο παράδειγμα, αποφάσισαν οι λίγοι, ερήμην και ενάντια στην απόφαση των πολλών. Στην περίπτωση μας, ποιος αποφασίζει; Το συνθετικό «αυτό» σε πολιτικές λέξεις, όπως αυτοοργάνωση, αυτοδιοίκηση, αυτοδιαχείριση κ.ά. είναι απόν. Ο λαός είναι απών και τα «κινήματα» με τον περιορισμένο αριθμό μελών καταλήγουν να είναι χώροι αυτοϊκανοποίησης ολίγων συμμετεχόντων.    

"ΥΠΟΠΤΗ ΠΡΟΤΑΣΗ"

Ο κ. Γιώργος Κρεμμύδας προσπαθεί, με τον τρόπο του, να ξεφύγει από την αυτοοργάνωση των ολίγων και προτείνει δράση στο χώρο της αυτοδιοίκησης των πολλών. Σίγουρα, δεν διευκρινίζει με ποιες διαδικασίες θα πάμε από το ένα στο άλλο και με ποιο περιεχόμενο χρησιμοποιεί τις λέξεις. Αυτό βρίσκει στο δρόμο του ο κ. Αλεβίζος και το πατά. Το ίδιο πράγμα συναντώ κι εγώ, το σηκώνω από κάτω και ζητώ να υπάρξουν οι αναγκαίες διευκρινήσεις.

Στον γραπτό του λόγο, ο κ. Αλεβίζος κάνει ευθεία επίθεση σε προθέσεις, αναφερόμενος στο άρθρο του κ. Κρεμμύδα(χρησιμοποιώ δικά του λόγια):

- (ο τίτλος του άρθρου του κ. Κρεμμύδα «αυτοοργάνωση ή αυτοδιοίκηση») «μοιάζει να δανείζεται τηλεοπτικές ρητορικές πρακτικές»…

-«τέτοια διαζευκτικά σχήματα… αποτελούν το προσφορότερο όχημα προς… την εννοιολογική θολούρα»..

-(οι ερωτήσεις στην τηλεόραση που απαιτούν απαντήσεις «ευθέως», «χωρίς ελιγμούς», «χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις», «χωρίς άλλες θολούρες»… όσο κι εκείνες τις ηθικολογικά «ξεκάθαρες» απαντήσεις) «θα έπρεπε να μας κάνει( κάνουν) πιο επιφυλακτικούς ως προς την χρήση τέτοιων ρητορικών εργαλείων».

Και στη συνέχεια θεωρεί «προβληματική πάνω σε ύποπτο άξονα» την πρόταση για δράση στο χώρο της αυτοδιοίκησης.

Κάθομαι και σκέφτομαι, αυτή η δίκη και, τελικά, καταδίκη προθέσεων τι εξυπηρετεί και πώς θα ακουγόταν, αν υπήρχε παρουσία κοινού; Εκείνο που είναι βέβαιο και θεωρώ θετικό είναι η παρρησία με την οποία εκφράζει την άποψη του ο κ. Αλεβίζος. Να λέμε, δίχως φόβο, αυτό που σκεφτόμαστε. (Οι «τρεις κι ο κούκος» που διαβάσαμε το διάλογο δεν είναι το «πρέπον» κοινό).

Στη συνέχεια, ο κ. Αλεβίζος αναπτύσσει τη δική του εννοιολογία, πάνω σε ότι άφησε «κενό» η πρόταση του κ. Κρεμμύδα. Η ορολογία που χρησιμοποιεί είναι ολίγον δυσνόητη για μας, με δική μας ευθύνη. Με πολλή προσοχή, θα επιχειρήσουμε μια σύνοψη όσων θεωρούμε σημαντικά κι ελπίζουμε να μην αλλοιώσαμε το νόημα του συγγραφέα:

-Τα αυτοοργανωμένα σχήματα κι εγχειρήματα, ορθώς, απορρίπτουν κάθε είδους ιεραρχική δομή και πολύ σωστά δείχνουν «μια εξαιρετική ευαισθησία στον εντοπισμό εκείνων των στιγμών που η εξουσία δείχνει τα δόντια της, ακόμα κι όταν φορά μειλίχιο προσωπείο»(Υποθέτω ότι ο κ. Αλεβίζος κάνει γενική τοποθέτηση και δεν εντόπισε στο άρθρο του κ. Κρεμμύδα κάποια από αυτές τις στιγμές).

HOMO HOMINI LUPUS EST (Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΕΙΝΑΙ ΛΥΚΟΣ)

-Το «σημαντικότερο σημείο» του άρθρου(κατά τη γνώμη μας): «Στο βαθμό που οι κοινωνίες δεν συγκροτούνται από άμεμπτα, οιονεί αγγελικά υποκείμενα, η επιμονή στην απόρριψη των πάσης φύσεως διαμεσολαβήσεων (ειδικότερα δε των παγιωμένων) δεν συνιστά ένα παιδικό καπρίτσιο. Αντιθέτως, αποτελεί αναγνώριση των εξουσιαστικών ροπών που δυνητικά φέρει εντός του κάθε πλάσμα που δεν έχει πείσει τον εαυτό του ότι χτίστηκε κατ' εικόνα και καθ' ομοίωση επουράνιων υπάρξεων».

Για την ιστορία, αυτή την άποψη συμμερίστηκαν οι πρωτοπόροι της νεωτερικής εποχής: 1. Ο Λούθηρος δίδασκε ότι μόνο με τη Θεία Χάρη μπορεί να σωθεί ο άνθρωπος. Από μόνος του, ότι κι αν κάνει δεν μπορεί. 2. Για τον Χομπς, "ο άνθρωπος είναι λύκος για τον άνθρωπο" και επινόησε το Κράτος - Λεβιάθαν ως ρυθμιστή της ανθρώπινης κακότητας. 3. Ο Χιούμ θεωρούσε ότι κάθε ουτοπία για μια καλύτερη κοινωνία οδηγεί σε χειρότερα αποτελέσματα.

Στο κείμενο του κ. Αλεβίζου, ο ορισμός του ανθρώπου ως καθολικά και έμφυτα κακού πλάσματος αποφεύγεται με τη λέξη «δυνητικά». Όμως, στην πράξη, τα «αυτοοργανωμένα» και συνήθως ολιγομελή «κινήματα» έχουν ως γενική και καθολική θεώρηση την άρνηση της συμμετοχής σε «ιεραρχικές δομές», επειδή η εξουσία διαφθείρει. Αυτή η λογική οδηγεί πραχτικά στην αδράνεια των πολλών και στην διαιώνιση ενός ολιγαρχικού συστήματος εξουσίας. Αυτό είναι σήμερα οφθαλμοφανής κατάσταση και δεν επιδέχεται αμφισβήτησης. Ο κ. Κρεμμύδας προτείνει μια κάποια «έξοδο» από αυτή την κατάσταση, δίχως να περιγράφει λεπτομέρειες και διαδικασίες και αφήνοντας ανοιχτό το θέμα προς συζήτηση. Ανεξάρτητα από προθέσεις, ο κ. Αλεβίζος δεν υπεισέρχεται στο πώς θα εξουδετερώσουμε την «έμφυτη κακότητα» και  υπερασπίζεται τη διατήρηση μιας  ευνουχισμένης πολιτικής πράξης.    

Ανήκω στο κομμάτι εκείνο του πληθυσμού που υποφέρει, τώρα. Σε λίγο, θα είμαι δίχως κατοικία και, πολύ πιθανά, στη φυλακή για χρέη από φόρους που επιβάλλονται σε κάποιον που δεν μπορεί να τους πληρώσει. Είναι απόλυτα φυσικό, λοιπόν, να αναζητώ, μαζί με όσο γίνεται περισσότερους ανθρώπους, την έξοδο από την άθλια κατάσταση μέσα στην οποία ζούμε και ζω. Με όποιο επιχείρημα και αν παρουσιαστεί κάποιος μπροστά μου, δεν θα με πείσει ότι «προορίζομαι για την τραγική σκηνή της ιστορίας», επειδή επιμένω στην αυτοοργάνωση και αυτονομία της κοινωνίας και εξακολουθώ να αναζητώ τρόπους εξόδου από μια απάνθρωπη κατάσταση.

"...η αυτοοργάνωση, στο βαθμό που παραμένει περιθωριοποιημένη, μπορεί να μην προσφέρει λύσεις (και σίγουρα όχι λύσεις που να τους χωράνε όλους), αλλά τουλάχιστον αποτελεί προϋπόθεση για να διατηρεί κανείς καθαρό μυαλό και να μην νομίζει ότι μπορεί να αντιμετωπίσει τις κάννες  των όπλων (πραγματικών ή συμβολικών) στουμπώνονας τες με γαρύφαλλα και τριαντάφυλλα."

Με αυτό το φυσικό συμπέρασμα κλείνεις, κ. Αλεβίζε, ένα άρθρο, μόνο όταν πιστεύεις στην εγγενή ανικανότητα του ανθρώπου να υπερβεί τις ατομικές "εξουσιαστικές ροπές" του. Με αυτή τη δικαιολογία, αποφάσισαν κάποιοι "αμεσοδημοκράτες" να εγκαταλείψουν το πλήθος των "αγανακτισμένων" ανθρώπων και να κλειστούν σε μοναστήρια "καθαρών" και "αμόλυντων" από εξουσιαστικές ροπές. Η συνέχεια είναι αυτό που ζούμε. Για το οποίο, βεβαίως, κατηγορείται ο λαός που δεν ξεσηκώνεται .

«Πόλεμος με όλα τα μέσα, ακόμα και με τα νόμιμα» είναι ο τρόπος των ανθρώπων που θέλουν να ζήσουν λεύτεροι και με αξιοπρέπεια.

Αυτό που μένει είναι να συζητήσουμε το πώς θα αποφύγουμε τον εγκλωβισμό σε εξουσιαστικές λογικές, πώς θα πάψουμε, με λόγια και πράξεις, να περιγράφουμε την «προσωπικότητα» μας, πώς θα ξεφύγουμε από την τραγωδία, που μας έχει επιφυλάξει το παρόν   και πώς θα αποφύγουμε την ιλαρότητα που μπορεί να μας επιφυλάξει το «εγώ» μας. Η πολιτική δεν είναι έκφραση της ατομικής προσωπικότητας μας, αλλά απόδραση από αυτή προς την αναζήτηση της ατομικής και συλλογικής ελευθερίας.  

Η "ΚΑΘΑΡΣΗ": Η ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ  ΤΡΑΓΩΔΙΑ (ΣΚΕΤΗ ΚΑΙ ΔΙΧΩΣ ΙΛΑΡΟΤΗΤΑ)

(πάντα, ως προσωπική γνώμη)

Ας ανοίξουμε ένα μεγάλο «εκλογικό κατάλογο», ας δημιουργήσουμε το μέγεθος και το πλήθος των ανθρώπων, που επιθυμούν, αποσπώμενοι από τη «μάζα», να συγκροτηθούν σε δήμο. Κι όταν αυτό το μέγεθος είναι ικανό, ποιοτικά και ποσοτικά, να αντιπροσωπεύει, στατιστικά, το πλήθος του λαού, ας αποφασίζει για το ποιος ή ποιοι εκ των αγορητών έχουν δίκιο. Ας αποφασίσει ποιο δρόμο θέλει να πάρει. Του κ. Αλεβίζου, του κ. Κρεμμύδα, του δικού μου ή κάποιου άλλου; Αυτό λέγεται Αυτοδιοίκηση, Αυτοδιαχείριση, Αυτοοργάνωση, Αυτονομία, Αυτοτέλεια… και κάθε τι που έχει για πρώτο συνθετικό το «αυτό-», δηλαδή το λαό.

Ιδού η Ρόδος ιδού και το πήδημα, για να ξεφύγουμε από τη «θολούρα» της εγωιστικής ροπής.

Ας απευθύνουμε όλοι μαζί, ως ανώνυμοι, ψευδώνυμοι και ασήμαντοι, μια δημόσια πρόσκληση προς όλους όσους κατοικούν στο νησί για τη συγκρότηση τους σε δήμο. Αρκούν 500, 1.000, 2.000, Χ.000…, για να αποτελέσουν το «αντιπροσωπευτικό δείγμα» μιας τοπικής κοινωνίας; Ή μήπως δεν είναι «ώριμοι», μια και ο καθένας χωριστά έχει «δυνητικά εξουσιαστικές ροπές»; Εγώ έχω αυτές τις ροπές, πιθανά και άλλοι, και καλείται το πλήθος να τις αλληλοεξουδετερώσει. Αυτοί θα δώσουν την απάντηση. Όποιος θέλει θα εκφράσει τη γνώμη του. Η τεχνολογία μας επιτρέπει, εύκολα, να αποφασίζουμε. Μένει να επινοήσουμε και άλλους πιο χρήσιμους και εύχρηστους τρόπους, επιλέγοντας τους τόπους, όπου θα στηθεί η αγορά. Τις πλατείες των «αγανακτισμένων» είτε τις διαλύσαμε είτε τις περιφρονήσαμε. Φοβόμαστε τις «δυνητικά εξουσιαστικές ροπές» του καθένα μας  ή μήπως το «μέγα πλήθος»;

Μια προσωπική γνώμη είπα και την αμαρτία αυτής έχω.

Odyssey

Την εικόνα δημιούργησε ο Δον ΨΥΧΩΤΗΣ (το "σοβαρό" πρόσωπο του κόσμου, αγνοεί πόσο αστείο είναι..)