Με αριθμούς, δεν αποδίδεις πάντα την εικόνα. Υπάρχει και η κρυμμένη δυναμική τους.
Υποχρεώνομαι να προσεγγίσω τα πράγματα, κάνοντας αθροίσεις σε χοντρά λογιστικά βιβλία, για να απαντήσω σε κάποια από αυτά που ειπώθηκαν και συνεχίζουν να λέγονται. Το άρθρο έχει αφορμή. Έρχεται να απαντήσει στο "ο λαός ψηφίζει αυτό που του ταιριάζει" και το "παιχνίδι χάθηκε- δεν γίνεται τίποτα".
Ούτε ένας ούτε δύο ήταν αυτοί που είπαν και πιστεύουν στο πρώτο. Σήμερα, ούτε ένας ούτε δύο λένε και το δεύτερο. Δεν ισχύει το "οι μισοί Έλληνες βρίζουν τους άλλους μισούς, γι' αυτό που ψήφισαν". Όλοι βρίζουν όλους.
Κι εγώ είπα, με όση τεκμηρίωση μπόρεσα, ότι "το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι".
Προς ενίσχυση αυτής της άποψης, ας προσθέσω, σήμερα, κάτι ακόμα:
Για τις ανάγκες του άρθρου, ας δεχτώ ότι "ο λαός ψηφίζει αυτό που του ταιριάζει". Κάποιος το είπε φωναχτά, αλλά το λένε όλοι όσοι οι επιλογές τους δεν πλειοψήφισαν. Ας μην το κρύβουμε, όταν λέμε ότι υπηρετούμε την αλήθεια. (Πάντως, αυτοί που το λένε για κάποιο εκλογικό αποτέλεσμα δεν είμαι σίγουρος ότι το λένε για όλα τα εκλογικά αποτελέσματα. Αλλά αυτό, ας μη το κάνουμε "θέμα").
Για να υπερασπιστώ τη λαϊκή παροιμία "το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι", θα χρησιμοποιήσω ένα παράδειγμα. Δεν θα πάρω, για παράδειγμα, τις ευρωεκλογές, γιατί βαριέμαι να κάνω αθροίσεις 43 κομματικών ποσοστών. Θα πάρω το εκλογικό αποτέλεσμα των δημοτικών εκλογών του τόπου μου, που είναι μόνο 6 ψηφοδέλτια. Με εύκολη αναγωγή, οι συλλογισμοί ισχύουν για το σύνολο της πατρίδας.
Ας υποθέσουμε ότι εγώ, που η επιλογή μου πήρε 10%, με τη φράση "ο λαός ψηφίζει τους ηγέτες που του ταιριάζουν", κατηγορώ όλους τους υπόλοιπους που ψήφισαν κάτι άλλο. Λέγοντας το, έχω το δικαίωμα να απευθύνομαι, υποτιμητικά, και σε αυτόν που ψήφισε 23% και ήρθε τρίτος; Σε αυτόν που ψήφισε το 5%; Σε αυτόν που ψήφισε το 9,50% του ΚΚΕ;
Όχι. Δεν είναι δίκαιο και πρέπον, να τους κατηγορώ για την ψήφο που έδωσαν. Ας υποθέσουμε ότι, λέγοντας το, απευθύνομαι στους ψηφοφόρους των 2 ψηφοδελτίων που πλειοψήφισαν. Αλλά το ίδιο θα πει κι αυτός που ψήφισε το "ηττημένο" του δεύτερου γύρου, για όσους απείχαν ή ψήφισαν τον νικητή. Και ούτω καθ' εξής...
Τι έχουμε εδώ;
23+9,8+9,5+5= Το 47% ψήφισε, στον πρώτο γύρο, κάτι που δεν μπορείς να το προσβάλεις, με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς. Μόνο που το ψήφισε μέσα σε 4 ψηφοδέλτια.
Και το πιο σημαντικό: γνωρίζω ότι είναι λάθος η στατική προσέγγιση αυτών των αριθμών. Απουσιάζει η σκοπιμότητα ύπαρξης του κάθε ψηφοδέλτιου. Απουσιάζει και η όποια διαφορετικότητα.
Τι κοινό χαρακτηριστικό μπορεί να έχουν 3-4 ψηφοδέλτια; Ας πούμε κάποια πολύ σημαντικά κοινά χαρακτηριστικά:
(Βεβαίως, αυτά τα χαρακτηριστικά, αλλά και οι εξαιρέσεις αυτών, απαντώνται σε ανθρώπους όλων των ψηφοδελτίων. Και, ως αρνητικά κοινά χαρακτηριστικά, μπορούμε να καταλογίσουμε πολλά).
Συμπέρασμα:
Όταν, λοιπόν, κάποιοι οδήγησαν, με δική τους ευθύνη, το λαό να επιλέγει ανάμεσα σε 4 ψηφοδέλτια, αντί για ένα, ποιον κατηγορούν; Είναι αγεφύρωτες οι "ιδεολογικές" διαφορές; Ή, μήπως είναι αγεφύρωτες μόνο οι προσωπικές φιλοδοξίες; Να προσθέσουμε, αν θέλετε, και τα αγεφύρωτα προσωπικά συμφέροντα;
Ίσως. Όμως, το κουβέντιασαν; Έκαμαν μια κάποια προσπάθεια για διάλογο και ενότητα;
Γνωρίζουμε ποιος ή ποιοι είναι αυτοί που θα ξεκαθαρίσουν, εξ αρχής, ότι "όλοι πλην εμού υπηρετούν το ίδιο αφεντικό". Τόχω πει κι εγώ και επιμένω σε αυτό. Αλλά, γύρω μου, εκτός από την πολιτική, υπάρχουν και άνθρωποι. Είναι αυτοί που μιλάμε κάθε μέρα, χωρίς να ρωτά κανείς τι ψηφίζει ο καθένας. Γιατί να μη μιλάμε και γι' αυτό που δεν αρέσει στους πολλούς και για το πώς θα το λύσουμε;
Εδώ είναι που παίρνουμε, ως απάντηση, το "παιχνίδι χάθηκε- δεν γίνεται τίποτα". Αυτή η απάντηση ανήκει στο χώρο της ψυχολογίας και της πίστης. Δεν έχει να κάνει με τη λογική, που όλοι επικαλούνται.
Προσπαθήσαμε; Όχι.
Για αυτό κι εγώ εξακολουθώ να λέω "το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι".
Η προσέγγιση μου είναι στατική και για έναν άλλο λόγο: Υποτιμούμε τη δυναμική του 38 ή 47% του πρώτου γύρου, όταν αυτό συγκεντρωθεί σε ένα ψηφοδέλτιο. Όλοι όσοι ασχολούνται με εκλογές και πολιτική γνωρίζουν τι σημαίνει αυτό και τι διαστάσεις μπορεί να πάρει.
Τίποτα δεν είναι ακίνητο, στατικό και δεδομένο. Τα πάντα ρει. Η Ενότητα εκτινάσει, έχοντας τη δική της δυναμική. Είναι πλειοψηφική δύναμη αγανάκτισης και πρέπει, με ένα "θέλω", να γίνει πλειοψηφική πολιτική δύναμη.
Κάποιοι πολύ δύσκολα, θα δικαιολογήσουν την αποχή τους από τις πραγματικά καθαρές και δημοκρατικές λύσεις. Και θα γίνουν ασήμαντη μειοψηφία.
ΥΓ: Είναι προφανές ότι, με τη σημερινή δημοσίευση, προκαλώ και προσκαλώ. Απευθύνω(ουμε) πρόσκληση για διάλογο και ενότητα, με συγκεκριμένο πλαίσιο δράσης, στόχων και, κυρίως, με κατατεθειμένο το "εγώ" μας. Η πρόσκληση απευθύνεται σε ανθρώπους όλων των ψηφοδελτίων, αλλά και σε εκείνους που ήταν απόντες και, με την παρουσία τους, μπορούν να κάμουν τη διαφορά. (Ο πρώτος ενικός του άρθρου έχει, ως σκοπό, την ανάληψη της ευθύνης που μου αναλογεί).
Έχουμε πολιτικές, έχουμε ικανότητες, έχουμε ηγέτες. Θέλουμε;
Όταν θέλουμε μπορούμε. Ποτέ δεν είναι αργά. Ποτέ δεν είναι νωρίς.
Η Ενότητα λείπει. Και δεν φταίει ο λαός που δεν σμίγουν τα κεφάλια. (Και δεν είναι απαραίτητο να πούμε όλοι σε όλα ναι. Κάποιοι θα έχουν κάποιους λόγους, αλλά θα πρέπει να τους εξηγήσουν, δημόσια. Και να είναι έτοιμοι να λουστούν τις επιπτώσεις και την κριτική για το όχι τους).
Αλλιώς, ας ζήσουμε αυτό που ζούμε. Μια ζωή που δεν μπορεί να ανθίσει (γιατί κάποιοι δεν θέλουν).
(η εικόνα είναι από την Κεφαλονιά. Είναι αυτό που δεν βλέπουμε, βαδίζοντας πάνω σε πεπατημένες και χαραγμένες από άλλους διαδρομές. Είναι αυτό που χάνουμε, όταν δεν ψάχνουμε).