Ο «ΕΙΔΙΚΟΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ» ΚΑΙ Ο ΠΟΛΙΤΗΣ

Επιστολή (πρώτη), προς κάθε έναν, που έχει μέσα του μια μικρή σπίθα και θέλει να την κάμει  φωτιά, παρέα με άλλους ανθρώπους,

        Είδαμε, πριν λίγες μέρες, μια δεύτερη «ιδέα», μια μετριότητα, να προσπαθεί να αντικαταστήσει τη μεγαλόψυχη φράση, την οποία θα χαρακτηρίζαμε,  χωρίς ίχνος υπερβολής, "μεγάλη στιγμή της σύγχρονης ιστορίας": «δεν αποσκοπώ στον σχηματισμό ενός κόμματος ούτε ενός οργανωμένου λαϊκού κινήματος με οργανώσεις, μέλη και ηγεσία».

 Στη θέση της θέλει να βάλει ένα είδος διδασκαλίας της  αλφαβήτας …για ενήλικους! Άνθρωποι με μικρές ζωές και ανώνυμες θυσίες, με σοφία και σύνεση, με χαρές και πίκρες, που δεν έχουν το «χάρισμα» της αναγνωρισιμότητας αντιμετωπίζονται ως  μαθητές δημοτικού, από «ειδικούς επί των πολιτικών υποθέσεων». Η δεύτερη μικρή σκέψη -που έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό της-  διαγράφει, με μια μονοκονδυλιά, ολόκληρες ζωές, γνώσεις, εμπειρίες και τελικά ισοπεδώνει ανθρώπους και αξίες, λέγοντας: «Εσείς που έχετε κηρύξει αυτονομία, ξέρετε πού και πώς θα πάτε παραπέρα ή θα μείνετε στο Άλφα, ώσπου να καταντήσετε ένας εξωραϊστικός σύλλογος με δανεικό όνομα;»        

Επειδή, τελικά, αυτή η μικρή και ασήμαντη ερώτηση απευθύνεται σε όλους και στον καθένα μας, ας απαντήσουμε. Όχι σαν μέλη μιας κάποιας "σπίθας", αλλά σαν άνθρωποι και πολίτες με μια σπίθα μέσα μας, όπως όλοι (στην παρέα δεν είμαστε όλοι "σπινθηροβόλοι"):

 Ναι . «Ξέρουμε πως θα πάμε παραπέρα». Αν θέλαμε να φτιάξουμε ένα τραπέζι, δεν θα ξέραμε. Θα πηγαίναμε σε ειδικό. Σε αυτή την περίπτωση, ορθώς, ο homosapiensθα πήγαινε στον homofaber. Όταν, όμως, μιλάμε για πολιτική, πάμε σε αυτόν ή αυτό που γέννησε τη λέξη: Στον πολίτη. Στην πόλη, στους δημιουργούς και εφευρέτες της πολιτικής. Αναζητούμε τη λύση στη σοφία και την πράξη των ανθρώπων, χτες και σήμερα.  Υπάρχουν κι άλλοι «ορισμοί» της πολιτικής, αλλά αυτός που αναφέρουμε εδώ είναι πολύ ελληνικός. Έχει να κάνει με αυτό που λέει η ετυμολογία της λέξης και ευτυχώς, είμαστε έλληνες και ξέρουμε ελληνικά. Εσείς; Ξέρετε το «Άλφα» της πολιτικής και το τι σημαίνει; Επίσης, έχοντας τη γλώσσαν ελληνικήν, ξέρουμε τι θα πει και τι είναι η δημοκρατία. Εσείς;

Εσείς που «ξέρετε» και θέλετε να μας πάτε ως το «ωμέγα», μήπως είστε ειδικός επί των ανθρώπινων υποθέσεων; Έχετε κάποιο καλύτερο πτυχίο, από την πόλη ή τον πολίτη και τον αριστοτελικό ορισμό τους; Είστε εκείνος ο τεχνίτης, ο μαραγκός ή ο υδραυλικός που γνωρίζει πώς να κατασκευάσει την τέλεια πολιτεία και να πραγματώσει την επιθυμία των αρχομένων για μια ευδαίμονα ζωή; Μάλλον, όχι.  Δεν ξέρετε το Άλφα της δημοκρατίας. Πώς να ξέρετε κάτι για το περιεχόμενο της;

 Γι’ αυτό κι εμείς οι «αυτόνομοι» πολίτες, οι ελεύθεροι άνθρωποι, πάμε στον «ειδικό», που είναι η πόλη και οι πολίτες της.  

Πολίτης είναι εκείνος που μπορεί να κυβερνά και να κυβερνιέται*. Και δημοκρατία είναι το πολίτευμα, το καθεστώς και ο τρόπος ζωής και συμπεριφοράς, που διασφαλίζει τον ορισμό του πολίτη. Η δημοκρατία δεν ήταν και δεν είναι «κατασκευή» ειδικών. Είναι «πράξη» ανθρώπων: Σκέψη, Φαντασία, Ιδέες,  όλα  είναι Δημιουργία της συλλογικότητας που ακούει στο όνομα «άνθρωπος» και έχει την αξία που του πρέπει. Και η δημοκρατία είναι μόνο το μέσο, που θα μας πάει προς το νόημα της ζωής. Στα πολλά νοήματα των πολλών ανθρώπων, ανθρώπινη  συλλογική επινόηση και αυτά.

Τα συμβάντα που ιδρύουν την ιστορική πραγματικότητα είναι πεδίο  ανθρώπινων υποθέσεων, δηλ. πεδίο δράσης πολλών ανθρώπων. Hσυλλογική πράξη είναι η απάντηση των ανθρώπων στο φυσικό συμβάν της ζωής και δεν υπόκειται σε φυσικούς, αλλά σε κοινωνικούς, δηλ. ανθρώπινους νόμους.  Είναι αυτή που κάνει τα «θαύματα», που προξενεί το θαυμασμό, δημιουργεί  το απίθανο και το εξαιρετικό. Ο «άνθρωπος» και όχι  ο «ειδικός» είναι ο ιδρυτής, ο δημιουργός, ο θαυματοποιός.

Η συλλογικότητα είναι αυτή που δημιουργεί την πράξη, ενώ το άτομο δεν μπορεί να κάνει κάτι περισσότερο από μια κατασκευή, από μια απλή επανάληψη, προσδιορισμένων  από τα πριν, πράξεων.  Μια μίζερη συνέχεια του πολιτικού σήμερα ή ένα ωραίο τραπέζι είναι το προϊόν της κατασκευής από ειδικούς. 

Το πολίτευμα, λοιπόν, δεν είναι ατομική υπόθεση. Είναι δημόσιο αγαθό, πολύ δημόσιο, για να αφεθεί στα χέρια ειδικών, που επιθυμούν να άρχουν, με τον τρόπο που ο αμαθής «δάσκαλος»  θέλει να άρχει πάνω στους μαθητές του δημοτικού. Ο άνθρωπος είναι δημιουργός και όχι ο κατασκευαστής. «Ποίησις και όχι εργασία», έλεγε ο Αριστοτέλης. «Πράξη και όχι κατασκευή», έλεγε η HannahArendt.

Η συλλογική ικανότητα του ανθρώπου να καινοτομεί και όχι να αναμασά τις καταστροφικές λογικές των ειδικών και των ψευδοεπιστημών είναι η πραγματική δύναμη της απελευθέρωσης, της ελευθερίας και της δημιουργίας θεσμών και νέων νοημάτων ζωής.

Δεν είμαστε, λοιπόν, μαθητές δημοτικού και δεν είστε «ειδικός».       

Η τελική απάντηση μας, λοιπόν, είναι η απόλυτα δημοκρατική εγκαθίδρυση νέων θεσμών και αυτό θα συμβεί από την συλλογική επινοητικότητα. Η υπέρβαση αυτής της αθλιότητας, μέσα στην οποία ζούμε, σημαίνει να ερευνήσουμε ακριβώς –και να θελήσουμε να ερευνήσουμε- τους όρους με βάση τους οποίους στις σημερινές κοινωνίες μπορεί να καταστεί δυνατή η καθολική συμμετοχή όλων ανεξαιρέτως των πολιτών στην άμεση διακυβέρνηση της κοινωνίας και όχι μόνο στην εκλογή των αντιπροσώπων.

Η πολιτική δραστηριότητα προϋποθέτει εξ ορισμού τους άλλους ανθρώπους, δηλαδή την παρουσία των θεσμικά ίσων συμπολιτών.

* Αυτό το άλλο είναι η ανάπτυξη των ανθρώπων, αντί για την ανάπτυξη των σκουπιδοπροϊόντων. Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε μιαν άλλη οργάνωση της εργασίας, η οποία δεν θα έπρεπε ποτέ να πάψει να είναι αγγαρεία και να γίνει πεδίο προβολής των ικανοτήτων του ανθρώπου* άλλο πολιτικό σύστημα, μια αληθινή δημοκρατία που θα συνεπαγόταν τη συμμετοχή όλων στη λήψη αποφάσεων* μιαν άλλη οργάνωση της Παιδείας, ώστε να διαπλάθονται πολίτες ικανοί να άρχουν και άρχονται, σύμφωνα με τη θαυμάσια έκφραση του Αριστοτέλη –και ούτω καθ’ εξής.Εννοείται πως όλα αυτά θέτουν κολοσσιαία προβλήματα. Προβλήματα κολοσσιαίας δυσκολίας, που όμως κατά τη γνώμη μου μπορούν να λυθούν –με την προϋπόθεση ότι η πλειονότητα των ανθρώπων και των ικανοτήτων τους θα κινητοποιηθεί για τη δημιουργία λύσεων, αντί να προβληματίζεται για το πώς θα μπορέσει να αποκτήσει τρισδιάστατη τηλεόραση. (Κορνήλιος Καστοριάδης)

Υπογραφή:

«Εξωραϊστικός Σύλλογος» Ithacanet.gr

(Για τον εξωραϊσμό της ζωής μας)                                                                                                     

ΥΓ. Κάποιοι χρησιμοποιούν τη φράση «άμεση δημοκρατία», όπως ο Ανδρέας Παπανδρέου την «αυτοδιαχείριση» και ο γιος του τη «συμμετοχική δημοκρατία».  

Το κείμενο μας είναι φτιαγμένο με υλικά από τη ζωή ανθρώπων σοφών, με ή χωρίς «επωνυμία» και αναγνωρισιμότητα.

(σκίτσο από τον μεγάλο Δον ΨΥΧΩΤΗ.

ΟΣΑ ΓΡΑΨΑΜΕ, ΤΑ ΕΙΠΕ ΜΕ ΜΙΑ ΜΟΝΟΚΟΝΔΥΛΙΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΦΡΑΣΗ!!!)