Τα οικονομικά αφορούν ανθρώπους: όχι καμπύλες!

Φοιτητές οικονομικών από το Μπέρκλει της Καλιφόρνια ξεσηκώνονται ενάντια στην «αυτιστική» νεοκλασική οικονομική θεωρία.

Στα μέσα του Οκτώβρη, και με πυρήνα το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλει, ξεκίνησε μια κινητοποίηση φοιτητών οικονομικών επιστημών για την απαλλαγή των προγραμμάτων σπουδών τους από τη μονοκαλλιέργεια της νεοκλασικής οικονομικής θεωρίας.  Οι φοιτητές καλούνταν να κολλήσουν το ακόλουθο Μανιφέστο (κατά προτίμηση σε χρωματιστό χαρτί) στις πόρτες και τους πίνακες ανακοινώσεων του τμήματος Οικονομικής Επιστήμης των Πανεπιστημίων τους. Ένα από τα πρώτα μάλιστα «θύματα» αυτής της καμπάνιας υπήρξε ο τιμημένος με Νόμπελ Οικονομίας (το 2002) καθηγητής του Berkeley Daniel Mc Fadden.
 
Kick It Over Manifesto

Εμείς, οι υπογράφοντες, απευθύνουμε την εξής κατηγορία: πως εσείς, οι καθηγητές των νεοκλασικών οικονομικών και οι μαθητές σας, έχετε διαπράξει μια τεράστια απάτη σε βάρος του κόσμου.

Υποστηρίζετε  πως εργάζεστε εντός μιας  καθαρής επιστήμης με τους τύπους και τους νόμους της, ενώ  πρόκειται για κοινωνική επιστήμη, με όλη την ευθραυστότητα και την αβεβαιότητα που αυτό συνεπάγεται. Σας κατηγορούμε ότι προσποιείστε κάτι το οποίο δεν είστε.

Κρύβεστε στα γραφεία σας, προστατευμένοι με τα μαθηματικά σας αλαμπουρνέζικα, ενώ στον πραγματικό κόσμο, χάνονται δάση, εξαφανίζονται είδη και καταστρέφονται ανθρώπινες ζωές με ανάλγητο τρόπο.

Γνωρίζετε από τη σύλληψή του πώς ένα από τα μεγέθη σας για τη μέτρηση της οικονομικής προόδου, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, είναι θεμελιωδώς ελλιπές και ελαττωματικό. Και παρ’ όλα αυτά, του επιτρέψατε να αναδειχθεί σε παγκόσμιο στάνταρ που αναφέρεται καθημερινά σε κάθε είδους ΜΜΕ. Σας κατηγορούμε πως προβάλλετε  μια ψευδαίσθηση προόδου.

Έχετε προκαλέσει μεγάλη ζημιά, αλλά ο καιρός σας φτάνει πια στο τέλος του. Τα συστήματά σας καταρρέουν, οι ανεπάρκειές σας αποκαλύπτονται. Μια οικονομική επανάσταση έχει ξεκινήσει, ελπιδοφόρα και αποφασισμένη όπως όλες στην ιστορία. Θα έχουμε τη δική μας σύγκρουση οικονομικών παραδειγμάτων, θα έχουμε τη δική μας στιγμή δοκιμασίας και από αυτές θα προκύψει μια νέα οικονομική επιστήμη: ανοιχτή, ολιστική, ανθρώπινης κλίμακας.

Από σχολή σε σχολή, θα  καταδιώκουμε εσάς, τους εκπροσώπους του κατεστημένου. Μετά, στους μήνες και τα χρόνια που θα ακολουθήσουν, θα ξεκινήσουμε να  αναπρογραμματίζουμε το σύστημα μαζικής καταστροφής που μας φορτώσατε.

Τα οικονομικά αφορούν ανθρώπους: όχι καμπύλες!*

Δεν είναι η πρώτη φορά που φοιτητές των οικονομικών επιστημών αμφισβητούν τη νεοκλασική οικονομική θεωρία. Η καμπάνια του «kick it over» βρίσκεται στο ίδιο ρεύμα με  πρωτοβουλίες που έχουν κατά καιρούς εμφανιστεί ακόμα και  σε τμήματα του σκληρού πυρήνα της οικονομικής ορθοδοξίας ή ιδρύματα - σύμβολα της εκπαίδευσης των ελίτ. Με μια σύντομη επισκόπηση συναντάμε μεταξύ αυτών το Χάρβαρντ, το Κέομπριτζ, την ENS. Η κορυφαία ανάμεσα σε αυτές τις πρωτοβουλίες είναι το κίνημα των post-autistic economics, με αφετηρία τη Γαλλία. Το κίνημα αυτό, αφού κατήγγειλε την υπερβολική εμπιστοσύνη των οικονομολόγων στην ικανότητα των μαθηματικών εργαλείων να εξηγούν, απηύθυνε έκκληση για πλουραλιστικές προσεγγίσεις. Στη διαδρομή του έτυχε της υποστήριξης ετερόδοξων καθηγητών και κατάφερε να φοβίσει ως και τη γαλλική κυβέρνηση. Με τη χρήση και των διαδικτυακών εργαλείων, η πρωτοβουλία αυτή συναντήθηκε με αντίστοιχες στην Ισπανία και το Κέιμπριτζ.

Στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, σεβαστή μερίδα οικονομολόγων και φοιτητών των οικονομικών, βλέποντας την αδυναμία του κυρίαρχου παραδείγματος να προσφέρει λύσεις στα εντεινόμενα προβλήματα της ανεργίας, των κοινωνικών ανισοτήτων και της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, στρέφουν την προσοχή τους προς εναλλακτικά ρεύματα της οικονομικής σκέψης. Τώρα, στις μέρες της ύφεσης που ακολούθησαν την κρίση του 2008, οι φωνές της αμφισβήτησης πληθαίνουν και  συμπεριλαμβάνουν ακόμα και φημισμένους εκπροσώπους των ακαδημαϊκών ελίτ (Κρούγκμαν κ.ά.), μεταφέροντας την κρίση και στο πεδίο της οικονομικής επιστήμης. Μολονότι η  έκβαση της αναμέτρησης φαίνεται ακόμη αβέβαιη, είναι ελπιδοφόρο πως προτάσεις του στιλ «η ανεργία οφείλεται στην αύξηση των μισθών» και «η κλιματική αλλαγή μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσω του μηχανισμού της αγοράς» παύουν πλέον να αντιμετωπίζονται σαν …ιερές αγελάδες.

* «Economics is about people, not curves»: σύνθημα του κινήματος των post - autistic economics

Πηγή:Red Notebook