Κεφαλονιά: η θάλασσα, οι άνθρωποι, ο μύθος και η ιστορία

• Έκλεισαν τον Μύρτο, καλοκαιριάτικα. Ε, και;
• ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ, που από ελικόπτερο κινηματογραφεί όλες τις ακτές της Κεφαλονιάς. 
• Έκατσα και μέτρησα πάνω από 250 παραλίες, για τα μπάνια του λαού. Με λευκά, γκρίζα ή σε παραλλαγές της ώχρας βότσαλα. Με ξανθιά, λευκή, γκρίζα ή κόκκινη  άμμο .
• Στο βασίλειο των Ταφίων ή Τηλεβόων, γιών του Ποσειδώνα, η θάλασσα ζευγαρώνει με  το βράχο και γεννούν  τόπους και εικόνες απαράμιλλης ομορφιάς.
• Η Κεφαλονιά, η Ιθάκη, η Λευκάδα, η Ζάκυνθος και τα άλλα νησιά του Αρχιπελάγους του Κεντρικού Ιονίου ήταν το Βασίλειο του Οδυσσέα. Εϊναι ακόμα. 

• Οι Τάφιοι ή Τηλεβόες ήταν δεινοί ναυτικοί και έγιναν οι κυρίαρχοι των θαλασσών και των νησιών του κεντρικού Ιονίου.  Η δύναμη τους ήταν τέτοια, που πολιόρκησαν τις πανίσχυρες Μυκήνες. Στις μάχες, χωρίς νικητή, σκοτώθηκαν εκατέρωθεν πλήθος ηγετών και μεταξύ αυτών τα αδέρφια της Αλκμήνης, μάνας του Ηρακλή. Οι Τηλεβόες  είδαν και αποείδαν κι έλυσαν την πολιορκία, παίρνοντας μαζί τους τα γελάδια του βασιλιά των Μυκηνών Ηλεκτρίονα. 
• Τα κοπάδια ήταν μεγάλη υπόθεση για τους ανθρώπους της εποχής. Ανήκαν σε θεούς και βασιλείς και οι βοσκοί και φύλακες τους ανήκαν σε βασιλικές γενιές. Ο Εύμαιος, ο χοιροβοσκός και πιστός φίλος του Οδυσσέα ήταν γιος του Κτησία του Ορμενίδη βασιλιά της νήσου Συρίης.
• Από τότε, ως σήμερα, τα κοπάδια και τα προϊόντα τους είναι πολλή σπουδαία υπόθεση στο νησί που γέννησε και δίδαξε τη φέτα. "Βαρελίσιο τυρί Κεφαλονιάς" (Από τότε, που οι άλλοι το λένε φέτα, η πατρίδα της φέτας του άλλαξε όνομα). Λέμε μόνο αυτό, για να μην αρχίσουμε  να ψάχνουμε για το πού πρωτοφτιάχτηκε το "ιταλικό" πεκορίνο.  Αυγερινός, Πετράτος, Καρούσος, τυροκόμοι Αμφιλοχίας, άπαντες από την Πύλαρο της Κεφαλονιάς. Από πάππου προς πάππου φτιάχνουν πεκορίνο. Πού το έμαθαν; Σίγουρα, όχι στην Ιταλία. Όποιος θέλει να ψάχνει για κάτι στην Κεφαλονιά, πρέπει να ξεκινά από τα χρόνια του Ομήρου. 
• Συνεχίζουμε με τους Τάφιους ή Τηλεβόες. Ο Μύθος, δηλ. η ιστορία με τον τρόπο των Ελλήνων, τους έχει σε περίοπτη θέση. Είναι αυτοί που τόλμησαν να απειλήσουν  τις θρυλικές Μυκήνες και τη μάνα του πιο μεγάλου από τους ημίθεους ήρωες των Ελλήνων, του Ηρακλή.
• Κατά τον Απολλόδωρο, οι Τηλεβόες εκστράτευσαν και κατά άλλων μυκηναϊκών πόλεων και ο Αμφιτρύων μαζί με τον Κέφαλο τους νίκησε σε μια μάχη κοντά στην Θήβα.
• Με παρότρυνση της Αλκμήνης, που ζητούσε τιμωρία, ο Αμφιτρύων οργάνωσε την πρώτη μεγάλη εκστρατεία των ενωμένων Μυκηναϊκών Βασιλείων. Ο Αμφιτρύωνας με συμμάχους τον Κέφαλο από την Αττική, τον Πανοπέα από την Φωκίδα και τον Έλειο από την Αργολίδα κυρίευσε τα Ιόνια νησιά και τα δώρισε στον Κέφαλο και τον Έλειο που εγκαταστάθηκαν εκεί. Γιός του Κέφαλου ήταν ο Αρκείσιος και του Αρκείσιου ο Λαέρτης, ο πατέρας του Ομηρικού Οδυσσέα. Για να ακολουθήσει η δεύτερη μεγάλη εκστρατεία των ενωμένων Ελληνικών Βασιλείων κατά της Τροίας και να γεννηθούν τα έπη του Ομήρου, η Ιλιάδα και η Οδύσσεια. Έκτοτε, ο Μύθος, η Περιπέτεια, το Ταξίδι, η Νοσταλγία, ο Νόστος, η Αγάπη για τη μικρή Πατρίδα έχουν έδρα την Ιθάκη. 
• Ο Μύθος, πάντως, θέλει τους Τάφιους να μη χάνονται και να μετακομίζουν στο Κάπρι και στην Καμπανία. Και είναι κι άλλα που ξεκινάνε από εδώ και φτάνουν ως την Ιταλία. Όσο πιο μεγάλος ένας τόπος τόσο πιο πολλοί και οι μύθοι που τον περιβάλλουν. Αντικρουόμενοι μύθοι και παραλλαγές αυτών οδηγούν από το Βασίλειο της Ιθάκης και τον Οδυσσέα στην Ιταλία.  
• Ο Τηλέγονος γιος της Κίρκης και του Οδυσσέα στο χαμένο έπος της Τηλεγονίας σκοτώνει, εν αγνοία του, τον πατέρα του και ιδρύει την ιταλική πόλη Τusculum, νότια της Ρώμης. Κατά ένα άλλο  μύθο, ο Τηλέμαχος επιστρέφει στην Ιθάκη, νυμφεύεται την Κίρκη και γεννά τον Ρώμο, ιδρυτή της Ρώμης. Ο Τηλέγονος νυμφεύεται τη χήρα του Οδυσσέα Πηνελόπη και γεννά τον Ίταλο, από όπου το όνομα της Ιταλίας.
• Σε άλλη ιστόρηση, με αναφορές σε βιβλιογραφία: Ο Ίταλος βασίλευσε στην Οινοτρία (η χώρα του οίνου) και από αυτόν οφείλει το όνομα της η σημερινή Ιταλία. Στην Ιταλία γεννά κόρη, τη Ρώμη με την Λευκαρία και γιο, το Ρώμο με την Ηλέκτρα. Ο άλλος γιος του Οδυσσέα ο Τηλέμαχος νυμφεύεται την κόρη της Κίρκης, Κασιφόνη και αποκτά μαζί της ένα γιο, το Λατίνο και μια κόρη, που ονόμασε επίσης Ρώμη κι ερχόμενος στην Ιταλία ιδρύουν το Κλούσιον πόλη της Ετρουρίας. 
• Στα Βάτσα, στο νότο του Ληξουριού, ο Μαρινάτος τοποθετεί τον τελευταίο σταθμό του ταξιδιού όσων κατευθύνονταν προς τη Νότια Ιταλία. Εδώ βρέθηκε ψηφιδωτό αφιερωμένο στον Ποσειδώνα και στη θάλασσα του, το οποίο φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αργοστολίου. Τίποτα δεν είναι τυχαίο. Όλοι αυτοί οι μύθοι (και υπάρχουν κι άλλοι) θέλουν την Ιταλία να ξεκινά από το Ιόνιο και τον Οδυσσέα. (Γιατί όχι και τα τυριά τους). 

• Κάπως έτσι γεννήθηκαν οι μεγάθυμοι Κεφαλλήνες κι έχουμε, σήμερα, τα ονόματα, που έρχονται από το μακρινό παρελθόν και κρατούν μέσα τους τις μνήμες: η Κεφαλονιά, ο Ελειός, η Μονή των Ταφίων... και ο θρύλος της θάλασσας συνεχίζεται, αδιάκοπα.  Από την εποχή των Ταφίων, η θάλασσα σημαδεύει τη ζωή μας. Μα, και ακόμα πιο πριν:
• Οι ερευνητές του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του πανεπιστημίου της Πάτρας, με επικεφαλής τον καθηγητή Γιώργο Φερεντίνο, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο διεθνές αρχαιολογικό περιοδικό «Journal of Archaeological Science», σύμφωνα με το «New Scientist», εκτιμούν ότι οι Νεάντερταλ ζούσαν πέριξ της Μεσογείου πριν από 300.000 χρόνια και κάποια στιγμή άρχισαν να τη διασχίζουν με τα αγνώστου είδους πλεούμενα τους. Ευρήματα από Νεάντερταλ έχουν βρεθεί σε διάφορα σημεία στην ενδοχώρα της Ελλάδας, καθώς επίσης σε διάφορα νησιά, ιδίως του Ιονίου (Λευκάδα, Ζάκυνθος, Κεφαλονιά).  Ο Φερεντίνος πιστεύει ότι οι Νεάντερταλ έφθασαν μάλλον με κάποιο πρωτόγονο πλοιάριο ή άλλο πλεούμενο, καθώς τα νησιά του Ιονίου (πλην της Λευκάδας) ήσαν αποκομμένα από την ενδοχώρα, τουλάχιστον την εποχή που χρονολογούνται τα εργαλεία, τα οποία βρέθηκαν στο έδαφός τους. Τα ταξίδια αυτά εκτιμάται ότι έλαβαν χώρα πριν από 110.000 έως 35.000 χρόνια, στη διάρκεια της Μέσης Παλαιολιθικής περιόδου.

• Είμαστε παιδιά της θάλασσας, πριν την εμφάνιση του Homo Sapiens, του ανθρώπου, όπως τον ξέρουμε σήμερα. Ο Αίνος και η ξυλεία του έδιναν την πρώτη ύλη και οι άνθρωποι τη ψυχή και τη θέληση, που έκαμε το νησί μας γη των ναυτικών, των  θαλασσοπόρων, των θρύλων, των ποιητών και σύμβολο της περιπέτειας. Juan de Fuca, Κων. Γεράκης, Νίκος καββαδίας, Αφοί Βαλλιάνου, Αλέξανδρος Μοντεσάντος... Από τότε ως σήμερα, ποιητές και βασιλείς της θάλασσας.
• Πέτρου Πετράτου: Η ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΒΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
• Από το βυθό της Κεφαλονιάς: 

Το τσούρμο μένει ψύχραιμο στην άγρια τρικυμία,

μ’ αν βρει τυφώνα ανθρώπινο, σκληρά θ’ αντισταθεί·

κι ως ότου το καράβι μας μέσ’ στο βυθό χαθεί,

αυτοί στον πόνο, στη χαρά, κρατούν κοινά ταμεία.

(ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΜΟΝΤΕΣΑΝΤΟΥ)

• Ως τον "Μεγάλο Σωρό" του Αίνου. Στο βωμό του Αινήσιου Δία: 

(φωτογραφίες: Παναγής Καβαλλιεράτος)